Dossiers

Vzr. Rechtbank Midden-Nederland, 16 juni 2025, IEF 22753; ECLI:NL:RBMNE:2025:2849 (AVROTROS tegen Commissariaat voor de Media). Het Commissariaat voor de Media is van mening dat toezicht op gedrag en cultuur bij de landelijke publieke omroepen tot haar toezichthoudende taak behoort. In dat kader verzocht zij AVROTROS en andere omroepen om een plan van aanpak naar aanleiding van het rapport van de Onderzoekscommissie Gedrag en Cultuur Omroepen (OGCO/De commissie Van Rijn). AVROTROS diende dit plan in, maar weigerde om op verzoek van het Commissariaat twee interne onderzoeksrapporten over te leggen. Volgens haar ontbreekt een wettelijke grondslag voor deze vordering en valt toezicht op sociale veiligheid buiten de bevoegdheid van het Commissariaat. Wel deelde zij de aanbevelingen uit de rapporten. Na deze weigering legde het Commissariaat een formele informatievordering op, gevolgd door een last onder dwangsom en een besluit tot openbaarmaking. AVROTROS verzocht daarop om een voorlopige voorziening. Vanwege de onomkeerbare gevolgen van publicatie en inzage in de rapporten acht de voorzieningenrechter een spoedeisend belang aanwezig. De voorzieningenrechter overweegt dat AVROTROS en het Commissariaat principieel van mening verschillen over de reikwijdte van de bevoegdheden van het Commissariaat. De voorzieningenrechter acht deze complexe vraag ongeschikt voor een kort geding, aangezien het de invulling van de toezichtsbevoegdheid raakt. Het is niet zonder meer duidelijk dat het Commissariaat bevoegd is toezicht te houden op sociale veiligheid, noch waarom het daarvoor de volledige rapporten nodig heeft. De bodemzaak wordt daarom door een meervoudige kamer behandeld. De voorzieningenrechter richt zich tot een belangenafweging voor de periode tot de uitspraak in de hoofdzaak.

Een carrière in Public Affairs lijkt voor veel advocaten en juristen misschien een ver-van-mijn-bed-show, maar niets is minder waar. Juridische expertise is namelijk van grote waarde bij het strategisch inspelen op politieke besluitvorming en maatschappelijke ontwikkelingen. Hoe ziet zo’n functie er in de praktijk nou eigenlijk uit?

Chantal Malfeyt – Director Global Public Affairs bij Adevinta (moederbedrijf van Marktplaats) – geeft een uniek inkijkje in de wereld van strategische lobby in Brussel. Ze begon als advocaat bij De Brauw en werkt inmiddels al bijna 20 jaar op het snijvlak van recht, beleid en belangenbehartiging.

Het event zal worden afgesloten met een borrel.

Wanneer? Donderdag 26 juni, 16.00 – 19.00 uur
Waar? Kennedy Van der Laan, Amsterdam
Aanmelden: vóór 20 juni, via: events@kvdl.com

Toegang is gratis.

Rechtbank Overijssel 11 juni 2025, IEF 22749; ECLI:NL:RBOVE:2025:3724 (SENA tegen gedaagde). SENA heeft met gedaagde in 2015 een doorlopende licentieovereenkomst gesloten voor het afspelen van muziek in haar eenmanszaak. Gedaagde heeft de facturen over de jaren 2016 tot en met 2023 volledig voldaan, maar weigert betaling voor het jaar 2024. SENA vordert betaling op basis van de doorlopende licentieovereenkomst. De kantonrechter oordeelt dat SENA terecht betaling vordert op grond van een bestaande overeenkomst. Hoewel gedaagde in haar verweer betwist een overeenkomst te hebben gesloten, volgt uit de overgelegde stukken dat de overeenkomst rechtsgeldig tot stand is gekomen, namelijk door de betalingsgeschiedenis en het door SENA gedane aanbod waarin staat dat betaling als aanvaarding van de overeenkomst geldt. Gedaagde heeft jarenlang betaald en de overeenkomst niet opgezegd. Voor zover gedaagde aanvullende verweren heeft aangevoerd, acht de kantonrechter deze grotendeels niet relevant of onvoldoende onderbouwd. Ook het verzoek om het vonnis niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren wordt afgewezen, nu zij geen zwaarwegend belang heeft gesteld dat zwaarder weegt dan het belang van SENA. Ten slotte is er geen aanleiding om SENA te veroordelen tot betaling van proceskosten aan gedaagde, nu de vordering rechtmatig is bevonden. Ook de overige verweren leiden niet tot een ander oordeel.

Volledige artikel te lezen op AI-Forum. 
Disney en Universal hebben een rechtszaak aangespannen tegen het AI-bedrijf Midjourney. Volgens de twee Hollywood-giganten heeft Midjourney op grote schaal auteursrechtelijk beschermd beeldmateriaal gebruikt bij het trainen van zijn AI-modellen, zonder daarvoor toestemming te vragen. Op basis daarvan zouden de modellen inbreukmakende output genereren. De zaak raakt aan het bredere juridische debat rond generatieve AI en auteursrecht. De uitkomst kan verstrekkende gevolgen hebben voor zowel de AI-sector als de creatieve industrie. 

De achtergrond
De rechtszaak is aangespannen bij de federale rechtbank in Los Angeles. In de aanklacht stellen Disney en Universal (eisers) dat Midjourney "talloze" beelden uit hun databases heeft gekopieerd en opgeslagen voor trainingsdoeleinden. Daarin bevinden zich iconische personages als Darth Vader (Star Wars), Elsa (Frozen), en de Minions (Despicable Me). De op deze beelden getrainde AI-modellen worden gebruikt om generatieve, inbreukmakende output beschikbaar te stellen aan miljoenen gebruikers via een betaald abonnementensysteem.

De Amerikaanse organisatie Office of the United States Trade Representative (USTR) geeft in het rapport “2024 Review of Notorious Counterfeit Markets” aan hoe omvangrijk het probleem van namaakartikelen is op online marktplaatsen en welke platforms een grote rol spelen bij de handel in namaak.  

In dit artikel bespreken we de belangrijkste bevindingen uit het laatste USTR-rapport over namaak. De focus ligt op de groeiende verkoop van namaakmedicijnen, de positieve ontwikkelingen sinds 2023, en een bijgewerkte ranglijst van de e-commerceplatforms met de meeste namaakactiviteiten. 

Het 2024 Report belicht de online platforms die betrokken zijn bij namaak en schending van auteursrechten. Deze activiteiten veroorzaken aanzienlijke economische verliezen voor bedrijven in de VS, smoren innovatie in de kiem en stellen consumenten bloot aan gezondheids- en veiligheidsrisico's. Het doel van het rapport is om overheden en de privésector aan te moedigen om hun acties tegen deze inbreuken op te voeren. Ook worden de positieve inspanningen van bepaalde autoriteiten en bedrijven belicht. Daarnaast worden  de markten die al in eerdere verslagen zijn geïdentificeerd, opnieuw beoordeeld op basis van de vooruitgang die al dan niet is geboekt. 

Artikel geschreven door Dirk Visser, Jorn Torenbosch en Alexander de Leeuw. Een eetkamerstoel verandert het auteursrecht. Een Belgisch orkest beïnvloedt het werkgevers-IE-recht. Het Eengemaakt Octrooi Gerecht is goed bezig. Er is nieuw EU modellenrecht. En in het merkenrecht gebeurt niet veel. 

Auteursrecht
Het einde van de materiële reciprociteitstoets uit artikel 2 lid 7 BC. De belangrijkste ontwikkeling in het intellectuele eigendomsrecht van het afgelopen jaar, is het Kwantum/Vitra-arrest van het HvJ EU.[2] Vitra vervaardigt en verkoopt designmeubelen, waaronder stoelen die ontworpen zijn door het echtpaar Charles en Ray Eames. Een van deze stoelen is de Dining Sidechair Wood (kortweg: DSW). Vitra meent dat winkelketen Kwantum met de verkoop van een gelijkende stoel – de Paris-stoel – inbreuk maakt op het auteursrecht dat op de DSW zou rusten in Nederland en België. Is de DSW in Nederland en België een auteursrechtelijk beschermd werk? Charles en Ray Eames waren Amerikaans en de DSW is ook een werk dat in Amerika is ontworpen en daar in 1950 voor het eerst is tentoongesteld. Dit is relevant, omdat het notoir ingewikkelde artikel 2 lid 7 Berner Conventie in zijn tweede volzin bepaalt dat wanneer ‘werken van toegepaste kunst en tekeningen en modellen van nijverheid […] in het land van oorsprong alleen als tekeningen en modellen zijn beschermd, […] in een ander land van de Unie slechts de bijzondere bescherming [kan] worden ingeroepen welke in dat land aan tekeningen en modellen wordt verleend’.[3]

Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba, 20 mei 2025; IEF 22745; ECLI:NL:OGHACMB:2025:109 (Cyberluck, GRS en G-Force tegen geïntimeerde). Hoger beroep in kort geding. De zaak betreft een geschil tussen Cyberluck Curaçao N.V., GRS en F-Roce enerzijds en een journalist anderzijds, over uitlatingen met betrekking tot de Curaçaose gokindustrie, in het bijzonder over de praktijk van het verlenen van sublicenties. De zaak betreft onder meer vorderingen tot rectificatie en inzage in bescheiden op grond van artikel 843a Rv. GRS en G-Force verlenen beheersdiensten, Cyberluck verstrekt als master-licentiehouder sub-licenties aan kansspelaanbieders. In conventie vorderen appellanten dat de journalist diverse bevelen worden opgelegd, stellende dat er geen sprake is van illegale sublicenties en dat de uitlatingen van de journalist onjuist, ongefundeerd en bewust schadelijk zijn. Volgens hen zijn de beschuldigingen ernstig en belastend en is sprake van onrechtmatig handelen dat rectificatie rechtvaardigt. In eerste aanleg werd de vordering afgewezen met verwijzing naar de journalistieke vrijheid van meningsuiting.

Raad van State 11 juni 2025, IEF 22743; ECLI:NL:RVS:2025:2618 (VCR en anderen). De Nederlandse Vereniging van Commerciële Radio (hierna: VCR) had het College van Toezicht collectieve beheersorganisaties Auteurs- en naburige rechten (hierna: CvTA) verzocht handhavend op te treden tegen Sena wegens onvoldoende transparantie. Sena zou standaardlicentieovereenkomsten en tarieven (inclusief kortingen) niet openbaar maken, zoals verplicht onder artikel 2p lid 1 sub c van de Wet toezicht. Het CvTA gaf op 20 december 2018 een bindende aanwijzing aan Sena om deze informatie te publiceren. Sena en NPO maakten bezwaar; het CvTA verklaarde deze deels gegrond vanwege onduidelijke motivering, maar liet de aanwijzing grotendeels in stand. In 2021 oordeelde de rechtbank dat de betrokken overeenkomsten tussen Sena en NPO/RPO/NLPO geen standaardlicentieovereenkomsten zijn en geen normaal toepasselijke tarieven bevatten. Ze zijn individueel uitonderhandeld (bijv. ‘lump sum’-bedragen), wat buiten de reikwijdte van artikel 2p Wet toezicht valt. De aanwijzing werd daarom vernietigd en herroepen. VCR en anderen betogen dat de rechtbank artikel 2p van de Wet toezicht onjuist heeft geïnterpreteerd door ten onrechte de grammaticale uitleg voorop te stellen en de andere methoden hooguit als mogelijke grond om daarvan af te wijken.

Vrijdagmiddag 20 juni 2025, 14.00-17.00 uur, aansluitend een borrel (tot 18.30 uur)
OBA Oosterdok, Oosterdokskade 143, 1011 DL Amsterdam

We bevinden ons in een tijdsgewricht waarbinnen kunst en cultuur met regelmaat onderwerp zijn van maatschappelijk, politiek en juridisch debat. Daarom organiseert de VMC op vrijdag 20 juni een studiemiddag die de vraag naar de rol van het recht in het beschermen en begrenzen van culturele expressie centraal stelt. We verkennen nationale en internationale juridische kaders, en zoeken aansluiting bij andere disciplines, zoals (literatuur)sociologie en kunsttheorie. Hoeveel overlap zit er tussen de theoretisch vaak wenselijk geachte vrijheid van culturele uitingsvormen, en de in de praktijk soms vereiste of afgedwongen beperkingen daaraan?

Gerecht van de Europese Unie 4 juni 2025, IEF 22744; IEFbe 3921; ECLI:EU:T:2025:563 (Sven Benschop tegen EUIPO, Seven Bell Group). In de zaak tussen Sven Benschop en het EUIPO, met tussenkomst van Seven Bell Group, stond een oppositieprocedure centraal over het beeldteken "ALWAYS RUN 4PRESIDENT". Benschop had dit teken als Uniemerk aangevraagd voor onder meer kleding, tassen en retaildiensten. Seven Bell Group diende oppositie in op basis van een ouder beeldmerk "PRESIDENT’s", ingeschreven voor soortgelijke waren. De oppositieafdeling wees de oppositie gedeeltelijk toe. In een eerste beroepsbeslissing vernietigde de Kamer van Beroep deze beslissing, vanwege onvoldoende visuele gelijkenis en het ontbreken van aangetoonde verhoogde onderscheidingskracht. Na terugverwijzing oordeelde de oppositieafdeling in een tweede beslissing dat er sprake was van verwarringsgevaar, mede vanwege het verworven onderscheidend vermogen van het oudere merk in Italië. De Kamer van Beroep bevestigde dat oordeel in een latere beslissing.