Dossiers

Hof Arnhem-Leeuwarden 11 november 2025, IEF 23098; 200.341.081 (IJsvogel c.s. tegen Nomenta). Nomenta heeft in 2016 de "Asserbo" op de markt gebracht, dat is een lamp die ook gebruikt kan worden als wijnkoeler en speaker. Nomenta heeft een exclusieve licentie om de lamp in Europa op de markt te brengen en een volmacht om de auteursrechten te handhaven. Nadat afnemer Nikki Amsterdam aanvankelijk producten bij Nomenta kocht, stapte zij over op een vergelijkbaar product van een andere leverancier: de KIWA-lamp. In andere procedures is geoordeeld dat het verhandelen van die lamp een auteursrechtinbreuk oplevert op het ontwerp van de "Asserbo" [IEF 20381]. IJsvogel houdt zich bezig met de in- en verkoop van producten. Boerenbond en PetsPlace verkopen deze producten online en in fysieke winkels. IJsvogel heeft de KIWA-lamp gekocht in China en geleverd aan onder andere Nikki, Boerenbond en PetsPlace. In deze procedure staat de vraag centraal of het handelen van IJsvogel c.s. is aan te merken als distribueren onder het publiek als bedoeld in artikel 4 lid 1 van de Auteursrechtrichtlijn en daarmee ook als een vorm van openbaarmaking in de zin van de Auteurswet. De rechtbank oordeelde dat Nomenta afschrift krijgt van de stukken waar informatie over de verhandeling van de KIWA-lamp in staat. IJsvogel c.s. vordert in hoger beroep alsnog afwijzing van deze vordering. 

Rb. Den Haag 5 november 2025, IEF 23095; ECLI:NL:RBDHA:2025:20460 ([eisers] tegen [gedaagden]). [eiser 1] en [eiser 2], voormalig wethouders voor PUUR, vorderen rectificatie van uitlatingen van [gedaagde 1], ondernemer en oud-voorzitter van de Partij voor de Inwoners (PvdI). In 2018 werd op verzoek van de burgemeester een vertrouwelijk rapport opgesteld over vermeende integriteitsschendingen binnen het gemeentebestuur, waarin onder anderen [gedaagde 1] werd genoemd. De rechtbank oordeelde in 2025 in een eerdere procedure dat het rapport niet onrechtmatig was vanwege de context en het belang van politieke meningsuiting. In augustus 2025 publiceerde [gedaagde 1] een afscheidsbrief op de website van de PvdI, met ernstige beschuldigingen aan het adres van [eiser 1] en [eiser 2], waaronder termen als “maffiapraktijken” en “malafide bestuurscultuur”. Na sommatie werd de brief verwijderd van de partijwebsite, maar een aangepaste versie verscheen op de site van actiegroep Noordwijk-Transparant, beheerd door [gedaagde 3]. [eiser 1] en [eiser 2] vorderen dat [gedaagden] de aangepaste brief onmiddellijk van ieder analoog en digitaal medium verwijderen, en verwijderd houden. Ook vorderen ze rectificatie. 

Supremo Tribunal de Justiça 4 juli 2025, IEF 23090; IEFbe 4028; C-441/25 (AGECOP tegen VISAPRESS). VISAPRESS is een organisatie voor het collectief beheer van de auteursrechten en naburige rechten van uitgevers van kranten en tijdschriften in Portugal en maakt deel uit van AGECOP, die belast is met het innen en verdelen van de billijke compensatie voor reproductie voor privégebruik. Deze compensatie wordt naar Portugees recht gelijkelijk verdeeld tussen auteurs en uitgevers. VISAPRESS stelt dat zij, als organisatie voor collectief beheer van uitgevers van perspublicaties die naast naburige rechten ook houder zijn van oorspronkelijke en afgeleide auteursrechten, recht heeft op een deel van de billijke compensatie die aan de auteurs toekomt. De Portugese rechter twijfelt of dit standpunt verenigbaar is met artikel 5, lid 2, onder a) en b), van richtlijn 2001/29/EG en artikel 16 van richtlijn 2019/790.  

Rb. Zeeland-West-Brabant 4 november 2025, IEF 23094; IT 5011; ECLI:NL:RBZWB:2025:7551 ([verzoeker] tegen KNVvL). [verzoeker] heeft deelgenomen aan een opleidingstraject bij [bedrijf]. Op 14 mei 2025 is [verzoeker] tijdens een parachutesprong, die onderdeel uitmaakte van het opleidingstraject, ernstig gewond geraakt. [verzoeker] heeft in juni een verzoek ingediend bij de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (hierna: KNVvL) tot inzage of verstrekking van het incidentenrapport. [verzoeker] wil het rapport controleren en een mening vormen over het ongeval, waar hij geen herinnering meer aan heeft. De KNVvL heeft dit verzoek afgewezen. De KNVvL stelt zich op het standpunt dat gegevens over het ongeval geen persoonsgegevens zijn. Daarnaast voert zij aan dat het voor het creëren van een veilige omgeving waarin personeel zonder angst voor represailles of straf fouten of gevaarlijke situaties kunnen melden, van belang is dat deze meldingen vertrouwelijk kunnen worden gedaan. 

BenGH 30 september 2025, IEF 23093; IEFbe 4029; C 2024/22 (INAO tegen BV Groupe LFE). BV Groupe LFE heeft op 30 juni 2022 een aanvraag ingediend voor het Benelux-woordmerk "SEX en Provence" voor wijnen met een beschermde oorsprongsbenaming (BOB), waaronder "Côtes de Provence", "Coteaux d'Aix-en-Provence" en "Coteaux varois en Provence". Het Institut National de l’Origine et de la Qualité (hierna: INAO) had oppositie ingesteld op basis van de BOB "Coteaux d'Aix-en-Provence". Het BBIE heeft de oppositie afgewezen en het teken ingeschreven. Het INAO ging tegen deze beslissing in beroep. Het Benelux-Gerechtshof past de geldende EU-Verordening 2024/1143 toe, met name artikel 26 lid 1, ter vervanging van artikel 103 lid 2 van de eerdere Verordening 1308/2013.  

Rb. Midden-Nederland 12 november 2025, IEF 23091; ECLI:NL:RBMNE:2025:5837 (Birkenstock tegen Scapino). Birkenstock vordert auteursrechtelijke bescherming voor de sandaalmodellen Madrid, Arizona, Florida, Boston en Gizeh, en stelt dat Scapino met haar sandalen van de (huis)merken Bioslippers, Bio Life, Hush Puppies en Thu!s inbreuk maakt op die rechten. Volgens Birkenstock gaat het in totaal om 29 modellen die inbreukmakend zijn of als slaafse nabootsing kwalificeren. Scapino betwist dit en beroept zich onder meer op rechtsverwerking, vanwege een vaststellingsovereenkomst uit 2015. De rechtbank beoordeelt de auteursrechthebbende positie van Birkenstock IP naar Duits recht, en oordeelt dat Birkenstock IP vanaf 22 maart 2023 de exploitatie- en handhavingsrechten bezat op de gestelde auteursrechten. 

Bundesgerichtshof 31 juli 2025, IEF 23089; IEFbe 4027; C-534/25 (Cloudflare tegen Universal Music). Universal Music GmbH distribueert en heeft de auteursrechten van het album “HERZ Kraft Werke” van Sarah Connor. Dit album is illegaal beschikbaar gesteld via een hyperlink op een website ddl-music.to. Deze website maakte gebruik van de server van Cloudflare, die een content delivery netwerk (CDN) exploiteert. Universal Music GmbH stelt Cloudfare aansprakelijk voor de onrechtmatige beschikbaarstelling van het album en vordert vergoeding van kosten van de ingebrekestelling en een verbod om het album publiek beschikbaar te stellen via deze website. De Duitse rechter vraagt het Hof of er sprake is van beschikbaarstelling in de zin van artikel 3, lid 2 van de richtlijn 2001/29/EG als het via hyperlink plaatsvindt en of de door het Hof ontwikkelde criteria voor host- en deelplatforms ook gelden voor CDN-exploitanten, of dat er andere criteria moeten worden toegepast om te bepalen of een CDN zelf een handeling van beschikbaarstelling verricht. 

Artikel geschreven door: Michiel A. Smit [1]

Inleiding 

De auteursrechtelijke strijd om het AI-model is ingeleid met een duidelijke nederlaag voor (Open)AI. In reactie op korte prompts toonde ChatGPT (van OpenAI) liedteksten van Duitse tekstdichters in de output, volgens GEMA was deze output inbreukmakend en bovendien symptomatisch voor een onderliggende verveelvoudiging in het AI-model zelf. De rechtbank in München geeft GEMA gelijk. In deze korte reactie concentreer ik me op de interne kopie in het model en op tekst- en datamining (TDM). Doel is om hiermee enige helderheid te scheppen omdat de uitspraak – gelet op de complexiteit – gemakkelijk tot misverstanden en verhaspelingen leidt.[2]

Zuivere training versus memorization.

Auteursrechtelijk bezien zijn er twee belangrijke en verschillende vragen aan de ‘inbreukmakende’ zijde van generatieve AI. De ene heeft betrekking op 1) ‘zuivere’ training en de andere op 2) permanente kopieën in een AI-model, ook wel ‘memorization’. Conceptueel en juridisch worden deze vragen van elkaar gescheiden – zoals ook in rechtszaken gebeurt - zelfs al zijn deze technisch gezien tijdens het eigenlijke trainen mogelijk slecht uit elkaar te houden. 

HR 1 juni 1990, IEF 23092; ECLI:NL:HR:1990:ZC8537 (Kluwer/Lamoth)

Onderwerp: 
Gemeenschappelijk auteursrecht 

Feiten: 
Fotograaf en uitgever claimen beide auteursrecht te hebben op foto's. Vraag was aan wie het daadwerkelijk toekomt.

Rechtsregel (r.o. 3.4): 
Fotografische werken: eigen karakter mede of in overwegende mate worden bepaald door de keuze en de compositie van het te fotograferen onderwerp.

HR 26 juni 1953, IEF 23087; ECLI:NL:HR:1953:76 (Hyster Karry Krane)

Onderwerp:
Nodeloze verwarring (slaafse nabootsing)

Feiten:
Hyster heeft onder de naam “Hyster Karry Krane” een mobiele kraan op de markt gebracht. Thole brengt onder de naam “The Elephant” een kraan op de markt die tot in detail overeenstemt en slechts op miniem punt verschilt. 

Rechtsregel:
Vrij om industriële producten een zo groot mogelijke deugdelijkheid en bruikbaarheid te geven, tenzij IE-rechten daaraan in de weg staan - ten eigen voordele en mogelijk tot nadeel van een concurrent, van in diens producten geopenbaarde resultaten van inspanning, inzicht of kennis gebruik te maken, zelfs wanneer bij het publiek verwarring mocht kunnen ontstaan.