Portretrecht

Rechtbank Amsterdam 19 december 2018, IEF 18359; ECLI:NL:RBAMS:2018:9089 (Nabestaanden tegen uitgeverij)  Portretrecht. Eisers zijn nabestaanden met een exclusief portretrecht op foto's van een familielid. Gedaagde is uitgever van een biografie van het (bekende) familielid, met op de omslag een foto. Voor het gebruik van de foto hebben eisers geen toestemming verleend. Eisers kunnen in beginsel aanspraak maken op een redelijke vergoeding voor het gebruik van de foto. Omdat gedaagde niet voorafgaand de openbaarmaking een redelijke vergoeding heeft aangeboden, moet worden geconcludeerd dat de openbaarmaking van de foto onrechtmatig is. Deze onrechtmatigheid is echter onvoldoende grond om verdere openbaarmaking te verbieden. Hiervoor moet namelijk meer aan de hand zijn, zoals dat de openbaarmaking van de foto afbreuk doet aan of schadelijk is voor de reputatie van het familielid. Het debat over de omvang van de gestelde schade is nog onvoldoende gevoerd. Iedere verdere beslissing wordt aangehouden. 

Vzr. Rechtbank Oost-Brabant 16 januari 2019, IEF 18356; ECLI:NL:RBOBR:2019:49 (Sekspop Patricia Paay) Mediarecht. Portretrecht. Aantasting eer en goede naam van een bekende Nederlander door in de media het voornemen bekend te maken een sekspop van haar op de markt te brengen. Gedaagde heeft misbruik gemaakt van de kwetsbare positie waarin Paay na verspreiding van de plasseksvideo verkeerde, uitsluitend met het doel om zijn eigen commerciële belang en publicitaire doel te dienen. Er komt geen sekspop, "nu blijft het prototype in ieder geval in de doos". Schadevergoeding is bedoeld om het leed dat is aangedaan, enigszins te verzachten, en niet zozeer punitief van karakter. Er is een vonnis aangehaald waarbij € 30.000 aan schadevergoeding is toegekend, daar was echter sprake van een aanmerkelijk grovere inbreuk. Een bedrag van € 2.000,00 wordt als billijke schadevergoeding vastgesteld. Gevorderde openlijke excuses wordt afgewezen, excuses geven uiting aan persoonlijke gevoelens van spijt, welke naar hun aard niet bij vonnis kunnen worden afgedwongen.

EHRM 4 december 2018, IEF 18255, IEFbe 2826; ECLI:CE:ECHR:2018:1204DEC006272113 (Bild GmbH & Co. KG and Axel Springer v. Germany). Artikel 8 EVRM. Een bekende Zwitserse journalist was gearresteerd en in voorlopige hechtenis genomen op verdenking van de verkrachting en aanranding van zijn voormalige vriendin. Enige maanden later publiceerde Bild, een Duits tijdschrift en klager in onderhavige zaak, een artikel met twee foto's, waarvan er één - het onderwerp van het geschil - de journalist met een ontbloot bovenlijf op de binnenplaats van een gevangenis liet zien omringd door andere gevangenen. Uiteindelijk werd de journalist vrijgesproken. De journalist is een zaak tegen Bild gestart om een verbod op verdere publicatie af te dwingen. De Duitse rechter heeft toen geoordeeld dat de publicatie en distributie van de foto onwettig was. Klager heeft geklaagd dat de Duitse rechter het recht op vrijheid van meningsuiting heeft geschonden. Het Hof is van oordeel dat de Duitse rechter het recht van klager op vrijheid van meningsuiting en het recht op respect voor het privéleven van de journalist naar behoren heeft afgewogen. De rechter heeft acht geslagen op het feit dat de foto zonder toestemming was genomen, er geen link was tussen de foto en een nieuwe relevante gebeurtenis, de foto geen informatiewaarde had en was genomen op een plaats waar de journalist niet had hoeven te verwachten dat hij gefotografeerd zou worden. Gelet op de beoordelingsmarge die aan de lidstaten is toegekend, ziet het Hof geen duidelijke redenen op grond waarvan haar mening zou moeten verschillen van de Duitse rechter. Klager wordt niet-ontvankelijk verklaard.

Zwarte Piet zorgt al jaren voor verhitte discussies. En Sinterklaas dan? Die komt er in de publieke discussie wat bekaaid vanaf. Toch heeft ook Sinterklaas zich juridisch niet onbetuigd gelaten. Het is een mooie traditie geworden dat Boekx de rechtszaken voor u op een rijtje zet. Ook in 2018 verschenen weer prachtige rechterlijke uitspraken waarbij Sinterklaas centraal stond. Inmiddels telt deze bloemlezing al 10 uitspraken. In de rechtszaal draaide het onder meer om de volgende vragen. Lees verder.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 12 oktober 2018, IEF 18038; IT 2702 (Eiser tegen Sanoma c.s.) Portretrecht. Mediarecht. De (nieuwe) partner van een bekende tv-presentatrice en nieuwslezeres vordert een verbod op het vastleggen van zijn portret en een verbod op (verdere) publicatie van zijn portret in weekblad "Story", uitgegeven door Sanoma. Hij is meerdere malen gevolgd en gefotografeerd. Sanoma c.s. hebben o.a. de toezeggingen gedaan hem niet meer te volgen voor foto's van hem alleen. Er is geen aanleiding te veronderstellen dat deze toezeggingen geen gestand zullen doen. Eiser heeft ook niet aannemelijk gemaakt dat de foto's en het artikel schadelijk zijn voor zijn reputatie. Het artikel bevat geen onjuistheden of grievende passages. De vorderingen zijn afgewezen. 

Rechtbank Amsterdam 19 september 2018, IEF ; ECLI:NL:RBAMS:2018:6698 (Parbode) Mediarecht. Portretrecht. De uitgeefster van het Surinaamse blad Parbode moet een bericht uit 2014 waarin ze een Nederlandse jurist en bedrijvendokter beticht van oplichting rectificeren door een bericht op haar website en Facebookpagina te plaatsen. Ook moet de uitgeefster een bericht uit 2015 – waarin stond dat de jurist een plantage in bezit kreeg door mee te werken aan het verkrijgen van een valse akte van doodverklaring van de plantage eigenaresse – rectificeren. Geen inbreuk portretrecht. Uit de houding van de geportretteerde blijkt geen verzet tegen het nemen van die foto. Het gelaat is niet zichtbaar en als gevolg van zijn verleden en strafrechtelijke veroordeling is hij min of meer een publiek persoon geworden.

Rechtbank Den Haag 8 augustus 2018, IEF 17910; ECLI:NL:RBDHA:2018:9601 (Esha tegen Kedtrade) Portretrecht. Contractenrecht. Esha is zangeres/model en is sinds 2011 internationaal gezicht van horlogemerk Kyboe, een merk van Kedtrade. Gedaagde komt de overeenkomst met eisers slechts gedeeltelijk na. Kedtrade stelt subsidiair dat eiseres heeft opgezegd. Kedtrade heeft geen afdoende verklaring gegeven voor haar betaling van een voorschot van € 23.800, welke voorschot niet valt te rijmen met een opzegging van de overeenkomst 13 dagen daarvóór en het jarenlang onafgebroken gebruik van de resultaten van de fotoshoot, het portretrecht, bij wereldwijde marketing- en reclamecampagnes. Vorderingen tot schadevergoeding (€246.000) en nakoming van punten 9 en 10 (boeken van Esha voor launch parties) toegewezen.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 2 mei 2018, IEF 17830 (Cruijff c.s. tegen Xander uitgevers) Portretrecht. Afwijzing. Xander Uitgevers is voornemens het boek 'Cruijff! De magere jaren 1973-1981' uit te geven met op de omslag een foto van Cruijff. De foto is niet in opdracht van Cruijff gemaakt op het sportveld tijdens zijn actieve voetbalperiode. Het boek is nog niet verschenen, maar wel aangekondigd middels online advertenties inclusief foto. Xander Uitgevers heeft, na sommatie, aangeboden een vergoeding van 10% van de netto omzet te betalen. Het gaat hier om het commerciële belang van Cruijff (verwezen wordt naar HR Cruijff/Tirion, IEF 12766), het portretrecht is geen exclusief exploitatierecht, een analoge toepassing van het beeldcitaatrecht uit het auteursrecht moet worden verworpen. Voor personen die door hun beroepsuitoefening bekendheid genieten, geldt dat openbaarmaking van foto's die de beroepsuitoefening betreffen inherent is vanwege de daarmee gemoeide bekendheid en belangstelling van het publiek. Een foto voor de omslag zal een kooplustopwekkend vermogen hebben en Cruijff c.s. kunnen in beginsel aanspraak maken op een redelijke vergoeding. De aangeboden 10% van de netto omzet is een redelijke vergoeding. Vorderingen worden afgewezen.