Mediarecht  

Zwarte Piet zorgt al jaren voor verhitte discussies. En Sinterklaas dan? Die komt er in de publieke discussie wat bekaaid vanaf. Toch heeft ook Sinterklaas zich juridisch niet onbetuigd gelaten. Het is een mooie traditie geworden dat Boekx de rechtszaken voor u op een rijtje zet. Ook in 2018 verschenen weer prachtige rechterlijke uitspraken waarbij Sinterklaas centraal stond. Inmiddels telt deze bloemlezing al 10 uitspraken. In de rechtszaal draaide het onder meer om de volgende vragen. Lees verder.

Rechtbank Den Haag 1 oktober 2018, IEF 18115; IT 2678; ECLI:NL:RBDHA:2018:13105 (Privacy kinderen vlogs) Mediarecht. Privacy. Partijen zijn gehuwd geweest en ouders van twee minderjarige kinderen. Vader verzoekt in verband met recht op privacy van zijn kinderen alle videologboeken ("vlogs") waarin de kinderen (deels) te zien of te horen zijn en welke door de moeder op Youtube en/of Instagram zjin geplaatst, te verwijderen en verwijderd te houden. Vader wil zijn kinderen beschermen tegen het mogelijk worden van object van pedofilie of pestgedrag. Moeder wil, als buitenlandse moeder die in Nederland woonachtig is, laten zien aan haar volgers hoe de Nederlandse cultuur is, en met name de Nederlandse opvoeding. In het begin kreeg ze immers zijn toestemming. Ze stelt dat de kinderen opgroeien in een wereld met social media, waarin de moeder probeert bij te dragen. Of foto's of filmpjes op internet geplaatst worden, is een kwestie waarover de ouders samen dienen te beslissen.  Onvoldoende is bestreden dat het door vader gevreesde risico op pestgedrag en nadelige gevolgen voor het later functioneren in het sociaal maatschappelijk verkeer, en in mindere mate objectivering voor pedofielen, zich voor zal doen. Dit is een risico verre van denkbeeldig. Gelet op de leeftijd van de kinderen, 4 en 2, gaat de rechtbank ervan uit dat hun begripsvermogen en leefomgeving nog niet zodanig zijn dat zij al bewust blootgesteld hebben kunnen worden aan vlogs te herleiden pestgedrag, al zou dit in de toekomst wel kunnen. Vorderingen toegewezen.

Rechtbank Gelderland 30 oktober 2018, IEF 18105; IT 2674; ECLI:NL:RBGEL:2018:4627 (Spookhuisevent The Wall) Mediarecht. Privacy. Gedaagde sub 1 is via A in contact gekomen met eiser sub 1 en sub 2 over het organiseren van een spookhuisevent in winkelcentrum The Wall Utrecht. Na het event is een geschil ontstaan over financiële afwikkeling. Advocaat van eisers heeft bij sommatiebrief aan gedaagde sub 1 en sub 2 geschreven om lasterlijke en beledigende uitingen die zij hebben gedaan, te verwijderen. Zij hebben daar geen gehoor aan gegeven. Gedaagde sub 1 en gedaagde sub 2 zijn live in de radio-uitzending van het programma Zwarte Prietpraat op NPO Radio 1 geweest en hebben zich negatief uitgelaten over eisers. In het AD en de Gelderlander is te lezen dat het spookhuisevent van gedaagde sub 1 is en dat het een zakelijk succes is geweest. De samenwerking duidt niet aan dat het een juridische vorm heeft aangenomen. Zou dat het wel, dan vinden de betitelingen als oplichters geen grond op de feiten. Niet kan worden gezegd of door de publicaties in de kranten dat de eer of goede naam van eiser sub 1 en sub 2 schaden. Een rectificatie van de andere publiekelijke uitlatingen die wel onrechtmatig zijn bevonden is niet nodig en passend. De radio-uitzending was al een tijd geleden en zal waarschijnlijk niet bekend zijn bij het publiek. Gedaagde sub 1 en 2 wordt verboden in de toekomst soortgelijke beschuldigingen te doen. Partijen worden over en weer in het ongelijk gesteld, proceskosten worden gecompenseerd.

Rechtbank Zeeland-West-Brabant 17 oktober 2018, IEF 18101; IT 2673; ECLI:NL:RBZWB:2018:6321 (Crowdfundingsactie rolstoelbus) Mediarecht. Privacy. Gedaagde is op Facebook een crowdfundingsactie gestart voor de aanschaf van een rolstoelbus voor zijn gehandicapte zoon X. De vrouw van eiser heeft hem via Facebook aangeboden een liefdadigheidsbingo te organiseren, maar deze heeft niet plaatsgevonden. Gedaagde heeft vervolgens op 5 juli 2017 op zijn Facebookpagina een bericht met foto van eiser en zijn vrouw geplaatst waarin hij vermeldt dat ze oplichters zijn. Hij heeft het bericht verwijderd. De voorzieningenrechter oordeelde dat er minstens 30 dagen een rectificatie op zijn Facebookpagina moest staan. Op 6 september 2017 heeft gedaagde nog een bericht geplaatst waarin hij vermeldt dat er ten ronde gaat dat zijn familie oplichters zijn en dit niet zo is. Over dit geschil is ook een televisie-uitzending geweest van SBS "Stegeman op de Bres". Omdat het bericht van 5 juli 2017 niet steunt op de feiten, heeft gedaagde onrechtmatig gehandeld. Omdat in het bericht van 6 september 2017 de naam van eiser niet is genoemd en het bericht van 5 juli 2017 al twee maanden was verwijderd en mensen het bericht waarschijnlijk niet koppelen aan eiser, is het bericht niet onrechtmatig. De televisie-uitzending was eveneens niet onrechtmatig, eiser, zijn vrouw en zijn woning zijn niet in beeld verschenen. Vordering gedeeltelijk toegewezen. 

Vzr. Rechtbank Den Haag 6 november 2018, IEF 18081; ECLI:NL:RBDHA:2018:13142 (Australian Gold tegen Consumentenbond) Mediarecht. De Consumentenbond heeft een artikel '1 op de 5 zonnebrandsprays biedt niet beloofde bescherming' gepubliceerd over zonnebrandsprays, waarin staat vermeld dat de zonnebrandspray van Australian Gold in plaats van de beloofde bescherming van 30 maar een bescherming biedt van 15. De voorzieningenrechter oordeelt dat de Consumentenbond dit artikel niet hoeft te verwijderen of rectificeren en ook geen nadere stukken hoeft te verstrekken aan eiseres over het verrichte onderzoek dat aan de publicatie ten grondslag ligt.

Vzr. Rechtbank Amsterdam 30 oktober 2018, IEF 18078; ECLI:NL:RBAMS:2018:7813 (Een bank in Suriname) Mediarecht. Man is omgekomen bij een vliegtuigongeluk. Kort daarna verschenen in diverse Surinaamse media berichten over miljoenenfraude bij de Surinaamsche Bank, waarbij de man betrokken zou zijn. Gedaagde heeft een boek laten uitbrengen met de titel "Een bank in Suriname" waarin is vermeld dat de omgekomen man de bank ruim vier miljoen Amerikaanse dollars hebben ontnomen door te frauderen met creditcards. Eisers, familie van de man, stellen immateriele schade geleden te hebben. De uitlatingen van gedaagde in het boek zouden niet onrechtmatig zijn geweest indien de man nog in leven was. De uitlating vond voldoende steun in de feiten. Weigering gevraagde voorzieningen. 

Rechtbank Amsterdam 14 maart 2018, IEF 18072; IT 2665; ECLI:NL:RBAMS:2018:1555 (Eiser tegen TMG) Mediarecht. Privacy. Metro-columniste schreef meerdere columns over eiser, die haar aangerand zou hebben. Eiser treedt regelmatig op in de televisieprogramma's "Dit was het nieuws" en "De wereld draait door". De voorzieningenrechter heeft geoordeeld dat de geuite beschuldigingen onvoldoende steun vinden in het thans beschikbare feitenmateriaal en gebood TMG de columns en reacties daarop te verwijderen. TMG heeft daaraan voldaan, maar later schreef de Metro-columniste weer een column over seksueel wangedrag door een man. Deze is herleidbaar tot eiser en om deze reden had TMG redactioneel moeten ingrijpen om te voorkomen dat de columniste wederom, en in versterkte mate, op onrechtmatige wijze eiser in slecht daglicht zou plaatsen. De media-uitingen zijn onrechtmatig tegenover eiser zodat het grondrecht van TMG op vrijheid van meningsuiting minder zwaar weegt dan het belang van eiser bij bescherming van zijn eer, goede naam en reputatie. Vorderingen toegewezen.

Hof Amsterdam 30 oktober 2018, IEF 18066; IT 2664; ECLI:NL:GHAMS:2018:3951 (Appellant tegen Het Parool c.s.) Mediarecht. Privacy. Appellant is verdachte in het strafproces tegen A en is eerder vrijgesproken van medeplegen van witwassen. Gemeente Amsterdam heeft een Bibob-besluit genomen waarbij de vergunningen voor de speelautomatenhallen van appellant zijn ingetrokken. Het Parool heeft hierover een artikel uitgegeven, mede inhoudende dat de overheid appellant als stroman van topcrimineel A ziet. Appellant acht deze berichtgeving onrechtmatig. De rechtbank heeft overwogen dat appellant zelf aandacht van de media heeft gezocht en mede daardoor een publiek figuur is geworden. De door Het Parool gehanteerde kwalificatie van appellant als stroman van A vindt voldoende steun in het beschikbare feitenmateriaal. Het recht op vrijheid van meningsuiting van Het Parool c.s. prevaleert. Het hof voegt daar aan toe dat witwassen van crimineel geld op de Wallen een maatschappelijke misstand betreft die onderdeel is van het publieke debat. Het hof bekrachtigt het vonnis.

Conclusie AG HvJ EU 25 oktober 2018, IEF 18058; IEFbe 2777; ECLI:EU:C:2018:870; C‑469/17 (Funke Medien NRW) Auteursrecht. Volgens AG Szpunar (persbericht) kan een eenvoudige militair rapport geen auteursrechtelijke bescherming genieten. Allereerst voldoet zo'n rapport niet als een werk dat voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Ten tweede zou zo'n beperking een ongerechtvaardigde beperking betekenen van de vrijheid van meningsuiting. Conclusie AG:

„Artikel 11 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, gelezen in samenhang met artikel 52, lid 1, ervan, moet aldus worden uitgelegd dat een lidstaat zich niet kan beroepen op het auteursrecht zoals neergelegd in artikel 2, onder a), en artikel 3, lid 1, [InfoSoc-Richtlijn] teneinde te verhinderen dat vertrouwelijke documenten van die lidstaat worden meegedeeld aan het publiek in het kader van een debat over vraagstukken van algemeen belang. Deze uitlegging staat er niet aan in de weg dat die lidstaat andere bepalingen van nationaal recht toepast, met name die inzake de bescherming van vertrouwelijke informatie, mits hij daarbij het Unierecht in acht neemt.”

Hof Amsterdam 27 september 2018, IEF 17999 (X tegen Noordkaap) Eiser biedt diensten aan via sexjobs.nl, onder de schuilnaam Taliesha. De J heeft op verzoek van Taliesha twee telefoonabonnementen afgesloten en diverse keren geld uitgeleend. In totaal gaat het om ongeveer 13.000 euro. De J heeft Alberto Stegeman van Undercover in Nederland benaderd. (...) Het hof bekrachtigt het vonnis waarvan beroep en veroordeelt X in de kosten van het geding in hoger beroep (€726 aan verschotten en €3.222 voor salaris).