Dossiers

Noot HR 28 juni 2019, NJ 2019/332 (Capri Sun/Riha) [IEF 18552]
1.    Kan Capri Sun op grond van haar rechten op het vormmerk voor een zogenaamd sta-zakje voor vruchtensap met succes optreden tegen een soortgelijk sta-zakje dat door Riha op de markt wordt gebracht? Capri Sun zette niet alleen haar recht op een vormmerk in, maar bepleitte ook dat het Riha sta-zakje een onrechtmatige slaafse navolging van haar sta-zakje betrof. Het Hof Den Haag wees de vorderingen af. Wat het vormmerk betreft, luidde de conclusie van het hof dat dit merk nietig is omdat het uitsluitend bestaat uit een vorm die noodzakelijk is om een technische uitkomst te verkrijgen (zie, thans, art. 2.2bis lid 1(e)(ii) BVIE). De slaafse navolgingsactie mislukte omdat het hof (onder meer) van oordeel was dat voor zover er door het sta-zakje van Riha verwarring ontstond deze niet vermijdbaar was zonder aan de deugdelijkheid en bruikbaarheid van de verpakking af te doen. De Hoge Raad bekrachtigt dit oordeel.

HR 30 augustus 2019, IEF 18724, IT 2886; ECLI:NL:PHR:2019:942 (Publicatie dagboek) Eiser houdt zich sinds 2009 bezig met onderzoek naar de moord op X. Eiser beheert de website www.rechtiskrom.wordpress.com, waarop hij onder meer over het onderzoek in deze moordzaak publiceert. Verweerster is de moeder van X die op 1 mei 1999 door een misdrijf om het leven is gekomen. Vanaf mei 1999 tot medio 2001 heeft verweerster een handgeschreven dagboek bijgehouden. Eiser heeft passages uit het dagboek van verweerster op zijn website geplaatst. Tevens had hij het voornemen om de inhoud van het dagboek, althans delen ervan te gebruiken voor een boek, dat hij tezamen met betrokkene Y als co-auteur, tevens uitgever, wilde publiceren. In deze zaak gaat het over de vraag of de advocaat van verweerster over een toereikende procesvolmacht beschikt. In de tweede plaats gaat het over de stelplicht en bewijslast bij de vraag of een rechterlijk gebod is nageleefd. Het cassatieberoep wordt verworpen. Er staat voldoende vast dat de advocaat over voldoende procesvolmacht beschikt. Ook heeft eiser niet aan zijn stelplicht voldaan.

Het Auteurs- en naburig recht is flink in beweging. Het Europese Parlement nam een nieuwe Richtlijn aan, die de komende twee jaar in de Nederlandse wet geïmplementeerd moet worden. Volgend jaar staat evaluatie van het Auteurscontractenrecht op de agenda. Terwijl ook de Wet Toezicht op Collectief Beheersorganisaties (dat het wettelijk toezicht op onder meer Sena regelt) waarschijnlijk op enkele punten gewijzigd zal gaan worden. Toch blijkt – ook in de disussies over de nieuwe wetgeving – de kennis van het huidige recht bij velen beperkt te zijn, stelt Platform Makers (het samenwerkingsverband van beroepsorganisaties en vakbonden voor auteurs en artiesten).

Vzr. Rechtbank Den Haag 1 oktober 2019, IEF 18723; ECLI:NL:RBDHA:2019:10247 (Eichholtz tegen Mega Wonen) Eichholtz exploiteert een meubelgroothandel. Onderdeel van de collectie zijn de door haar in 2015 ontworpen tafels uit de Connor-serie. Eichholtz is houdster van de Gemeenschapsmodellen op het uiterlijk van de Connor-tafels. Mega Wonen is een eenmanszaak in de verkoop van meubels vanuit zijn woning in Amsterdam, de meubels worden ook te koop aangeboden via Instagram en Facebook. Eichholtz stelt dat Mega Wonen inbreuk maakt op de auteurs- en gemeenschapsrecht op de Connor-tafels dan wel zich schuldig maakt aan slaafse nabootsing door verkoop van tafels via Facebook. Het verweer van Mega Wonen luidt o.a. dat de tafels zijn gekregen in het kader van een ruildeal, mogelijk Connor-tafels betreffen die als door Eichholtz zelf of met haar toestemming op de markt waren gebracht, waardoor er geen sprake is van een inbreuk. Dit wordt onvoldoende aannemelijk geacht. Ook plaatst Mega Wonen vraagtekens bij de originaliteit van de Connor-tafels en stelt dat er al heel veel van dit soort tafels op de markt zijn gebracht, maar onderbouwt dit verder niet. 
Mega Wonen wordt onder meer bevolen om iedere inbreuk op het auteurs- en Gemeenschapsmodelrecht op de Connortafels in alle landen van de EU te staken en gestaakt te houden, waaronder het openbaar maken en verveelvoudigen, dan wel het (doen) fabriceren, aanbieden, verhandelen, importeren, promoten en/of daartoe in voorraad hebben van inbreukmakende tafels.

De DesignEuropa Awards worden volgend jaar uitgereikt in Eindhoven. Met deze prijs worden houders van ingeschreven Gemeenschapsmodellen gehuldigd die bijzondere prestaties hebben geleverd op het gebied van vormgeving en designmanagement.

Er zijn twee categorieën voor de aanvragen en nominaties. Kleine ondernemingen en ondernemingen in opkomst, en de gevestigde industrie. Ook is er een ‘life time achievement’ categorie voor ontwerpers met een significant oeuvre dat zij in de loop der tijd hebben ontwikkeld en die een aanzienlijke invloed hebben gehad op het beroep van ontwerper. Het evenement wordt georganiseerd door het Bureau voor intellectuele eigendom van de Europese Unie.

Înalta Curte de Casație și Justiție, Roemenië 8 augustus 2019, IEF 18719, IT 2884, IEFbe 2957; C-501/19 (UCMR-ADA) Via MinBuza. Verzoekster is een vereniging voor het collectieve beheer van de vermogensrechtelijke auteursrechten op muziekwerken. Verweerster is een rechtspersoon die actief is in de organisatie van optredens waarbij muziekwerken aan het publiek worden meegedeeld. Verweerster heeft een concert georganiseerd waarvoor zij een niet-exclusieve licentie voor het gebruik van muziekwerken heeft ontvangen. Hiervoor was verweerster verplicht aan verzoekster vergoedingen te betalen voor een bedrag dat was berekend in de licentie. Aangezien verweerster slechts een deel van deze vergoedingen had betaald, heeft verzoekster een vordering in rechte ingesteld. Zowel de bodemrechter als de rechter in tweede aanleg heeft verzoeksters vordering gegrond verklaard. Anders dan de rechter in eerste aanleg heeft de appelrechter vastgesteld dat de inning van de vergoedingen door verzoekster geen belastbare handeling uitmaakt en dat de verschuldigde vergoedingen niet aan btw zijn onderworpen. Daarom heeft de appelrechter het bedrag waartoe verweerster in eerste aanleg was veroordeeld, verminderd met het bedrag aan btw. Tegen de uitspraak van de appelrechter heeft zowel verzoekster als verweerster cassatieberoep ingesteld bij de verwijzende rechter. Verzoekster voert aan dat de btw nu voor rekening van de auteurs komt, en niet de eindgebruikers (wat in strijd zou zijn met de fiscale neutraliteit). Verweerster komt op tegen het bedrag van de vergoeding omdat het soort optreden onjuist zou zijn gekwalificeerd.

HR 27 september 2019, IEF 18718, IT 2883; 18/01667 (Ryanair tegen PR Aviation) Langlopende zaak. Het gaat om de vraag of PR Aviation de gebruiksvoorwaarden op de site van Ryanair heeft geaccepteerd. Het Haagse hof [IEF 17459] oordeelde eerder dat de gebruiksvoorwaarden naar het toepasselijke Ierse recht niet zijn overeengekomen. Het enkel doorklikken op de website is onvoldoende voor de conclusie dat een redelijk persoon de voorwaarden wilde aanvaarden. In deze tweede cassatie betoogt Ryanair dat dit oordeel in strijd is met art. 9 van de Richtlijn elektronische handel. De AG concludeerde tot verwerping van het cassatieberoep [IEF 18557]. De advocaat van Ryanair heeft schriftelijk op die conclusie gereageerd. Het beroep wordt verworpen. Ryanair wordt veroordeeld in de kosten van het geding in cassatie.

Conclusie AG HR 30 augustus 2019, IEF 18717, IT 1739; ECLI:NL:PHR:2019:939 (Coloplast tegen Medical4You) In deze octrooizaak staat de geldigheid centraal van het Europese octrooi van Coloplast EP1145729 voor een gebruiksklaar urinekathetersamenstel. Dat octrooi sneuvelt bij het hof op inventiviteit [IEF 175191] en in cassatie gaat het ook alleen om de inventiviteitsvraag. De klachten richten zich op de toepassing door het hof van de problem solution approach en met name de “could-would”-regel en de benadering van het objectieve technische probleem waar het octrooi een oplossing voor zou bieden. Ook zijn klachten geformuleerd over de beoordeling van aanwijzingen die de gemiddelde vakman had (of juist niet) in de stand van de techniek richting de uitvinding. Verder speelt in cassatie of hier sprake was van het overwinnen van vooroordelen in de ogen van die vakman, of zogenoemde “secundary indicia” voor inventiviteit, zoals tijdsverloop (“long- felt need”) correct zijn benaderd door het hof en of de grenzen van de rechtsstrijd in acht zijn genomen. Ook kan volgens Coloplast de beoordeling van het hof van de combinatie-uitvindingenproblematiek de toets in cassatie niet doorstaan. Deze klachten zijn volgens AG tevergeefs voorgesteld.

Tijdens de bijeenkomst op donderdagmiddag 10 oktober zullen twee korte voorlichtingsfilms en een publicatie over auteurs- en naburig recht gepresenteerd worden. Daarnaast organiseren wij een debat met zowel makers, producenten als politici onder leiding van journalist Frénk van der Linden. Onder meer de Kamerleden Peter Kwint (SP), Niels van den Berge (GroenLinks) zullen daarbij aanwezig zijn.
Het inkomen van makers en werkenden in de cultuur staat hoog op de politieke agenda. Het feit dat in de culturele sector sprake is van zeer scheve arbeidsverhoudingen wordt breed als een probleem ervaren, binnen de Tweede Kamer en binnen het kabinet. Het auteurs- en naburig recht is voor auteurs en artiesten essentieel voor het verkrijgen van inkomen, maar lijkt daarbij soms onderbelicht.

Hof Amsterdam 7 mei 2019, IEF 18714; ECLI:NL:GHAMS:2019:1578 (THC beheer tegen Advocaten) Beroepsaansprakelijkheid in een procedure over slaafse nabootsing of inbreuk op auteursrecht. Kantoor X is door ACS ingeschakeld om juridische bijstand te verlenen in een geschil met Terwa. De opdracht werd feitelijk uitgevoerd door advocaat Y. Het geschil tussen ACS en Terwa zag op het zogenaamde ACS-systeem: een afneembaar trekhaaksysteem. Volgens ACS heeft Terwa het ACS-systeem slaafs nagebootst, dan wel maakt zij inbreuk op de auteursrechten. THC is rechtsopvolgster van ACS en stelt dat kantoor X toerekenbaar jegens ACS is tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst van opdracht door een e-mail niet te overleggen. De grieven van THC falen. Er is geen beroepsfout is gemaakt door Y als gevolg waarvan THC schade heeft geleden. De voor de beoordeling relevante feiten en omstandigheden zijn naar behoren naar voren  gebracht. Niet kan worden aangenomen dat de beslissingen anders waren geweest als Y het pleidooi tijdig had voorbereid en het had ingericht op een wijze zoals door THC wordt voorgestaan, met meer of uitsluitend aandacht voor de slaafse nabootsing.