Modellenrecht  

Toespraak van Eurocommissaris voor de Interne Markt Charlie McCreevy voor de Legal Affairs Commissie van het Europees Parlement over 'Stocktaking on industrial and intellectual property'.

"What does business want? In my view it wants: clear substantive rules, ideally agreed at a pan-European, or even a global level; access to simple inexpensive procedures for obtaining IPR rights; and reliable, predictable and inexpensive remedies when disputes arise. How has Europe met this challenge?"

Niets dan lof over zowel het Gemeenschapsmerk als het Gemeenschapsmodel. Iets strenger is McCreevy ten aanzien van octrooien: "We owe it to industry, investors, researchers, to have an effective patent regime in the EU. Unless we can find agreement soon on the Community Patent, this is not going to happen."

Rechtbank ‘s-Gravenhage, 22 november 2005, KG 05/1249. Evereenigde Speelgoedindustrieën Elcee-Haly tegen Klompenfabrik Bijhuis. Vonnis met veel plaatjes en een uitkomst die je op je klompen voelt aankomen.

Eiser Elcee-Haly is fabrikant van pluchen artikelen en brengt sinds 2003 de ‘Cloggy’ op de markt, een gele pluchen pantoffel in de vorm van een Oud-Hollandse boerenklomp voorzien van een boerenmotief uitgevoerd in de kleuren zwart en rood, waarvan het uiterlijk in 2003 als Benelux en Gemeenschapsmodel is geregistreerd. Nijhuis brengt sinds medio 2005 een gele pluchen pantoffel in de vorm van een Oud-Hollandse boerenklomp op de markt die grote gelijkenis vertoont met die van Elcee-Haly.

Elcee-Haly meent dat Nijhuis inbreuk maakt op de Elcee-Haly’s modelrechten. Bovendien zou er sprake zijn van slaafse nabootsing. Nijhuis is echter gaan graven in de modelregisters en heet een eerder gelijkend modeldepot gevonden ten name van de firma Intermedium B.V. Op basis hiervan acht de rechtbank de modellen van Elcee-Haly niet nieuw en worden alle op de modelrechten gebaseerde vorderingen afgewezen.

Voorzieningenrechter Rechtbank ’s-Gravenhage, 9 november 2005, rolnr. KG 05/1312 Canenco B.V. tegen Goliath B.V. en Jakks Pacific Inc.

Niet de letter, maar de door de rechter aangenomen geest van de waarschuwing lijkt doorslaggevend in deze handleiding voor het waarschuwen van wederverkopers. Vonnis verplicht eisende partijen bij vermeende inbreuk tot terughoudendheid en gedegen inhoudelijke onderbouwing bij het doen van mededelingen aan de afnemers van de vermeendelijk inbreukmakende producten.

Jakks produceert het speelgoedproduct Fly Wheel, Goliath distribueert het exclusief in NL en Vlaanderen. Er komt een concurrerend product op de markt, de Rip Racer, geproduceerd/verkocht door Canenco. Op navraag van Goliath laat Jakks weten een inbreukprocedure tegen Canenco te zullen beginnen. Goliath neemt telefonisch contact op met haar afnemers en meldt dat producent Jakks een procedure tegen Canenco zal beginnen (wat op het moment van zitting inderdaad was gebeurd). De afnemers kiezen er vervolgens op eigen initiatief voor om de Rip Racers uit de winkel te halen. Na het aanhangig maken van het kort geding bevestigt Goliath de bovengenoemde punten schriftelijk aan de betrokken afnemers. Niet blijkt dat partijen betwisten dat dit inderdaad is wat er is voorgevallen.

De voorzieningenrechter mr. Hensen stelt vast dat Goliath en Jakks ("vanwege gezamenlijk optreden") jegens de afnemers gesteld zouden hebben dat er sprake zou zijn van inbreuk, maar dat er bij marginale toetsing geen sprake is van inbreuk op auteursrecht of (ongeregistreerd)modellenrecht, en dat Goliath en Jakks daarom onrechtmatig gehandeld hebben. De mededeling van Goliath aan de afnemers dat producent Jakks een procedure tegen producent Canenco zal beginnen, wordt door de rechter opgevat als een mededeling "die erop was gericht de ontvangers van die waarschuwing of mededeling te doen geloven dat de Rip Racer inbreuk maakt op de Fly Wheel." De opgelegde rectificatie rectificeert dan ook niet de letter van de waarschuwing, maar de door de rechter aangenomen geest van de waarschuwing. Lees het vonnis hier.

Zelfs referenties aan oude lullen en rollators konden het verjaardagsfeestje van de IER niet verstoren. Prettige ambiance, uitstekend buffet, goede en onderhoudende sprekers, sociaal zeer aangenaam en om zes uur afgelopen. Kortom, alles wat je verwacht van een feestje van een twintigjarige.

Thema van de dag was de toekomst van het IE-recht. En hoewel alle sprekers daar wel iets interessants over wisten te vertellen, viel vooral Erik Nooteboom op met echte nieuwtjes uit betrouwbare bron. Erik Nooteboom is het hoofd van de afdeling Industriële Eigendom van het DG Interne Markt van de Europese Commissie en één van de vijftig most influential people in IP.

Volgens Nooteboom:

- leidt het succes van het Gemeenschapsmodel tot het verdwijnen van de nationale modellenbureaus.

- is merk- en modelregistratie een ‘money-printing machine’. In verhouding tot de gemaakte kosten zijn de inkomsten van het OHIM zo hoog dat de recente prijsverlaging zeker niet de laatste is. De taksen voor Gemeenschapsmerken en Gemeenschapsmodellen zullen naar verwachting fors omlaag gaan.

Rechtbank 's-Gravenhage, 12 oktober 2005, KG 05/1116. SFA Packaging B.V. en J.F. Luiten Vleeswaren B.V. tegen The Filet Company B.V.

Let, na het lezen van deze leuke zaak, bij de volgende boodschappenronde eens extra op de bakjes met filet americain en kalfsfilet.

Eiser SFA houdt zich bezig met de in- en verkoop van kunststofverpakkingen. Luiten is producent van verse vleeswaren en gebruikt voor een aantal van zijn producten de zogenoemde Twin-cup, een rechthoekig kunststof tweevaks bakje. Gedaagde TFC verhandelt vleeswaren en aanverwante producten en levert aan de C1000 winkels vleeswaren in rechthoekige kunststof enkel- en dubbelvaks bakjes. De ‘duobakjes’ van TFC maken volgens eisers inbreuk op hun model- en auteursrechten.

De rechtbank trekt alle verschillende elementen van het bakje uit elkaar en oordeelt dat TFC met haar duo-bakje geen inbreuk maakt op het modelrecht van de Twin-cup van SFA. De vorm en de oriëntatie van de kenmerkende inkeping zijn noodzakelijk in verband met de technische eisen van deugdelijkheid en bruikbaarheid. En om de bakjes te stapelen.

De Europese Commissie heeft besloten een aantal wetsvoorstellen in te trekken naar aanleiding van een inventarisatie van wetsvoorstellen in het kader van het project  "Vereenvoudiging en verbetering van de regelgeving". Een van de ingetrokken wetsvoorstellen betreft 1997/0356/COD "Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot onderlinge aanpassing van het recht inzake gebruiksmodellen" (Volgens de tekst van het voorstel is een gebruiksmodel overigens vergelijkbaar met het Nederlandse zesjarige octrooi).

Van de 183 wetsvoorstellen die bij het Europees Parlement en de Raad lagen, is besloten 68 daarvan in te trekken. Redenen voor intrekking kunnen gelegen zijn in strijd van het wetsvoorstel met de doelstellingen van het nieuwe partnerschap voor groei en werkgelegenheid (Lissabon), het niet voldoen aan de normen voor betere regelgeving, het achterhaald zijn van een wetsvoorstel of de omstandigehid dat een wetsvoorstel is blijven steken in het wetgevingsproces. Ingetrokken voorstel hier of hier.

Rechtbank 's-Gravenhage 26 september 2005, KG 05/1021, Quint Fun Racers - United Bicycles. Voor wie binnenkort voor mr. Du Pon mag pleiten: lees je stukken nog eens goed door.

Zaak begint met de feiten. Quint is fabrikant van driewielers en heeft een licentie verleend aan Toyvision. United Bicycles (UB) sluit met Quint een overeenkomst, die moest voorzien in het geval Toyvision failliet zou gaan. Quint probeert deze overeenkomst tot twee keer toe op te zeggen. Quint vordert United Bicycles te verbieden de Triker, een driewieler, of enig ander soortgelijke driewieler, dat voor de geïnformeerde gebruiker geen andere indruk wekt dan de Triker, na te maken en te verhandelen. Ter terechtzitting vermeerdert Quint haar eis, te weten dat het gevorderde tevens geldt voor de Rocker, Zigzag en Viper (ook driewielers). Dit alles met een beroep op het aan Quint toekomend modellenrecht. In reconventie vordert United Bicycles dat Quint pas Trikers mag fabriceren of verkopen, nadat UB de in de overeenkomst genoemde 100.000 Trikers heeft gefabriceerd en verkocht.

Maar dan volgt het oordeel. Rechtsoverweging 9: "Gelet op de omschrijving in het petitum van de dagvaarding beroept United Bicycles (bedoeld is Quint, red.) zich ter onderbouwing van haar vordering op haar toekomende modelrechten. Ter zitting heeft haar raadsman ook nog (even) de Auteurswet genoemd, doch zulks niet uitgewerkt, terwijl het petitum al evenmin de rechtsfiguur van het auteursrecht is toegesneden (het enkele gebruik van de term "kopie" in dat petitum is daartoe onvoldoende. Voorzover Quint heeft bedoeld alsnog enig auteursrecht aan haar vordering ten grondslag te leggen, wordt daaraan dan ook voorbij gegaan."

Kan het IE-recht nog iets betekenen voor de verkeersveiligheid? Dat China het mekka is van namaakproducten is algemeen bekend. En ook dat auto's niet gevrijwaard te zijn van namaak. General Motors stelt dat de Chinese terreinnauto Jiangling Landwind (links) te dicht in de buurt komt van haar Opel Frontera (rechts), maar of er sprake is van inbreuk moet nog blijken. Pijnlijk is in ieder geval dat de vermeende Chinese variant levensgevaarlijk blijkt te zijn: nog nooit heeft een auto in crashtest zo slecht gescoord als deze SUV. De ANWB pleit voor een verbod op grond van de verkeersveiligheid, maar stelt niets te kunnen beginnen tegen particuliere importeurs. Wellicht dat het auteurs- of modellenrecht ook nog wat levens kan redden. Lees hier en hier en hier meer.

Rechtbank ’s-Gravenhage, 9 september 2005, rolnr. KG 05/982. Enlight Europe tegen Avantronic Europe. Zaak begint met een internationaal modeldepot, maar eindigt na enige corrigerende woorden van de rechtbank met een niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel.

Enlight is houdster van internationaal modeldepot (met gelding voor onder meer Nederland) met betrekking tot een negental “Computer Housings”. Op een ICT-vakbeurs in Hannover stuit zij op gelijkende computerkast tentoongesteld door Avantronic, 'vertegenwoordigd door een zekere mevrouw Jade Lee.'

Rb. 's-Gravenhage 7 september 2005, Rolnr. 05/942, Rotork tegen Autork.

Vonnis in bevoegheidsincident. Autork voert aan, althans dat meent de Rechtbank uit de "geenszins duidelijke onderbouwing" op te maken, dat de Rechtbank onbevoegd zou zijn, aangezien het geschil tussen partijen over gemeenschapsmodellen- en merken in Shanghai reeds door verschillende gerechten behandeld zou worden. De Haagse rechter Du Pon maakt in een wederom zeer uitgesproken vonnis korte metten met zowel het primaire als secundaire bevoegdheidsverweer:

"Nog daargelaten dat het aanhangig zijn van andere procedures niet zonder meer grond is voor onbevoegdverklaring -enige wets- of verdragsbepaling waarop dat zou zijn gegrond is door Autork niet vermeld- had het op de weg van Autork gelegen meer informatie te verschaffen over de inhoud van die procedures, zeker gelet op de verrassende (maar mogelijk niet doordachte) implicatie van haar stellingen inhoudende dat een rechter in China zich thans zou bezighouden met de behandeling van inbreukvorderingen op gemeenschapsmodelen gemeenschapsmerkrechten. Aan dit primaire bevoegdheidsverweer gaat de rechtbank dan ook voorbij." Lees hier het vonnis