Auteursrecht  

K.J. Koelman, noot bij Rechtbank Arnhem, 21 september 2005 (Tellegen/Codemasters). Verschenen in AMI 2005, p. 204-207.

"Maar een rechter die zich gaat bezighouden met de vraag of een werk waarde toevoegt aan het product waarin het is opgenomen, begeeft zich op glad ijs. Zou art. 18a Aw er eveneens aan in de weg staan dat een fotograaf optreedt tegen gebruik van een foto in een boek waarin ook honderden foto’s van anderen staan, indien de uitgever kan aantonen dat het boek evengoed verkoopt zonder die foto – en de fotograaf bovendien al genoeg heeft verdiend met het werk? Dat zou een opmerkelijke ontwikkeling zijn. Waarschijnlijk is echter iedereen het er over eens dat bijvoorbeeld een ontwerper die een stoel heeft ontworpen die op een van de foto’s voorkomt, niet moet zeuren, behalve misschien als het een fotoboek is over stoelontwerpen. (...) Maar waar ligt de grens? Waarom de fotograaf betalen en niet de ontwerper? Zou de architect van het stadion wél kunnen optreden tegen gebruik ervan in het spel – als Ajax zich tenminste diens rechten evenmin heeft laten overdragen?" Lees de hele noot hier en het vonnis hier.

K.J. Koelman, noot bij Vzr. Rb. Den Haag 16 september 2005 (Stichting Thuiskopie/Opus), AMI 2005, p. 207-211. Tips voor de bewuste consument:

"Het kan echter nog goedkoper, zo blijkt uit deze uitspraak: als een Nederlandse consument de onbespeelde dvd’s of cd’s via internet bestelt bij een Duitse aanbieder die ze vervolgens per post laat bezorgen, hoeft er helemaal geen heffing te worden betaald. In Duitsland hoeft namelijk geen heffing te worden afgedragen, omdat de dragers niet op de plaatselijke (Duitse) markt worden gebracht. En de rechter oordeelt nu dat er in Nederland evenmin een partij kan worden aangewezen die moet betalen."

"Gedaagde verweerde zich met het argument dat een partij die via internet opnamemedia aan Nederlandse consumenten verkoopt niet als ‘importeur’ in de zin van de Auteurswet heeft te gelden en dat hij daarom geen opgave- en/of betalingsplicht heeft. Met enige tegenzin honoreert de voorzieningenrechter dit verweer. Hij schrijft allereerst dat gedaagde civielrechtelijk en volgens het gezonde verstand als importeur van de waar moet worden gezien. Maar uit de toelichting bij de Auteurswet kan worden afgeleid dat de minister niet de verkoper, maar de consument die de dragers via internet bestelt en naar zich laat opsturen als ‘importeur’ beschouwt. [...] De rechter heeft zichtbaar moeite met dit resultaat, maar moet toegeven dat voldoende twijfel is gezaaid over de uitkomst van een bodemprocedure. Hij kan de vordering daarom niet toewijzen." Lees de hele noot hier en het vonnis hier.

Kamerstuk 30300 X, Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2006.

De heer Blom (PvdA): “Er waren ook nog wat materieelverkopen aan de orde, bijvoorbeeld aan Chili, en verder een aantal claims die er bij een bekende Rotterdamse zakenman nog ergens in het luchtledige hangen. Ik ben benieuwd hoe het daarmee staat, want ik heb er de laatste tijd niet veel meer van gehoord. Is verder bijvoorbeeld het intellectuele eigendom van die onderzeeërs geregeld of niet?”

Staatssecretaris Van der Knaap: “Wat het intellectuele eigendom van de onderzeeboten betreft, er berust een gemeenschappelijk auteursrecht op de tekeningen. Het intellectuele eigendom van het algemene plan en van de torpedobuizen van de Zwaardvis en de Sea Dragon berust bij de Staat.”

Nu ook via de website: BS, het relatiemagazine van Buma/Stemra, oktober 2005, met o.a. interview met s Dijkstal, voorzitter van het College van Toezicht vollectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten.

"Bij zijn eerste kennismaking met de vijf collectieve beheersorganisaties trof hij ordentelijk georganiseerde, goed gemanagede en goed geoutilleerde clubs aan. Dijkstal: "Buma/Stemra heeft zijn zaakjes goed voor elkaar, datzelfde geldt ook voor de andere vier, het zijn geen ballententen." Maar hij constateerde ook iets anders, namelijk dat onder bepaalde hoofdorganisaties, zoals de stichtingen Thuiskopie en Leenrecht "een oerwoud van uitvoeringsclubjes zit dat zich ook met uitvoeringsaspecten bezighoudt. Ons toezicht beperkt zich tot die hoofdorganisaties, het geldt niet voor al die clubs eronder. Maar ik wil wel weten hoe het zit met alle dubbele petten, hoe het zit met de formele relatie tussen die clubjes en hoe de geldstromen precies lopen. Ik begrijp wel hoe dat ooit is ontstaan, ik kan er zelfs wel begrip voor opbrengen, maar ik constateer dat het de zaak niet transparant maakt." Lees BS hier.

"Een vieze, vuile, gore kuthoer heeft m’n teksten gekopieerd!”, gil ik naar P. vanaf m’n computer. “Ah, joh, dat moet je zien als een compliment”, zegt hij. “Echt niet! Ze heeft me letterlijk gekopieerd! Elke zin! Elk grapje! Die teksten zijn van mij! Mine! Mine! Mine! En het zijn mijn herinneringen, mijn gevoelens”, roep ik. “En jij heet trouwens geen partner P., maar partner O.”, roep ik daarna. Dat veranderde de zaak. “Wat een kutwijf”, vindt P. nu ook. Wanneer ik wat verder in ‘haar’ archief duik wordt het allemaal alleen maar erger. En erger. Ze heeft zelfs teksten van mij compleet ‘verbouwd’. Geknipt in de 1 en geplakt in een ander. Gênant! Gênant! Gênant! En ik sta nog niet eens in haar linklijstje. Dat vind ik nog het ergste." Lees hier meer  (Luna en de copycat  en het vervolg Luna belt de copycat).

PersberichtSamenwerkingsverband Voor Christelijke Bibliotheken: “Zoals beloofd zouden wij u de uitslag van de gisteren gehouden commissievergadering meedelen, wat betreft het punt van de af te dragen leenrechten door de christelijke bibliotheken. Blij waren we dat twee fracties deze kwestie bij de minister hebben aangekaart. In de eerste plaats was dat dhr. van der Staaij (SGP) die de volgende bewoordingen gebruikte:

In de eerste plaats was dat dhr. van der Staaij (SGP) die de volgende bewoordingen gebruikte:   Voorzitter, Recent ontving de Kamer van de minister een brief over de claims die de Stichting Leenrecht legt op diverse plattelandsbibliotheken. Deze claims leggen een disproportionele last op deze vrijwillige organisaties. Dat is wat de SGP-fractie betreft onacceptabel. Ik vraag de minister in elk geval de terugwerkende kracht van de vordering ongedaan te maken. Soms gaat men vijf tot tien jaar terug. Ook moet worden bezien of geen vrijstelling kan worden verleend voor dergelijke doelgroepbibliotheken. Er kan bijvoorbeeld een koppeling worden gemaakt met een minimumaantal uitleningen. Als dat niet in de Auteursrecht geregeld kan worden, moet er zeker een einde komen aan het meten met twee maten. In het kader van het leenrecht zijn het publiektoegankelijke instellingen die moeten betalen, terwijl het voor de gemeenten instellingen met een te specifieke doelgroep zijn om voor subsidie in aanmerking te komen."

Voorzieningenrechter Arnhem, 10 november 2005, Syncera de Straat B.V. tegen Synthese c.s. In deze zaak gaat het om aanbestedingsbestekken die in opdracht van gemeenten worden opgesteld door adviesbureau´s. In deze bestekken worden onder meer het object van aanbesteding en de selectie- en gunningcriteria omschreven.

De Voorzieningenrechter vindt dat de bestekken van eiseres Syncera niet in aanmerking komen voor de 'normale' auteursrechtelijke bescherming, omdat ze een onvoldoende eigen karakter zouden hebben. De inhoud van de bestekken zou grotendeels functioneel en zakelijk van aard zijn. Bovendien zou de inhoud op grond van het Europese aanbestedingsrecht grotendeels vastliggen, waardoor ook geen sprake is van een persoonlijk stempel van de maker.

Gelukkig voor Syncera zorgt het vangnet van de geschriftenbescherming voor een auteursrechtelijk zachte landing. De bestekken zijn op schrift gesteld en openbaar gemaakt of bestemd om openbaar gemaakt te worden, omdat ze zien op een openbare  Europese aanbestedingsprocedure en worden verstrekt aan geïnteresseerde inschrijvers en/of opdrachtgevers ( i.c. kan aansluiting worden gezocht bij hetgeen in jurisprudentie over juridische teksten is bepaald).

Er is bovendien onmiskenbaar sprake van een overeenstemmende totaalindruk tussen het bestek van gedaagden en het bestek van Syncera: grote stukken tekst, inclusief taal- en of schrijffouten, stemmen nagenoeg woordelijk overeen en vormgeving, opmaak en indeling vertonen grote gelijkenis. Van toeval kan geen sprake zijn: Synthese c.s. hebben ter zitting zelf verklaard aan het door Syncera ter beschikking gestelde elektronische bestand hebben 'geschaafd'. Dat sprake is van inbreukmakende ontlening door eenvoudige herhaling staat dan ook vast voor de voorzieningenrechter. Lees het vonnis hier. (Met dank aan Vivien Rörsch, De Brauw Blackstone Westbroek)

Noot bij Vrz. Rb. Rotterdam 21 juli 2005 (BREIN c.s. tegen Directwarehouse), K.J. Koelman, AMI 2005, p. 211-214: Een uitvoerige motivering is in kort geding niet nodig. Maar het gaat wel erg kort door de bocht om, zoals deze rechter doet, een wetsartikel in een vonnis te kopiëren en vervolgens te concluderen dat daaruit volgt dat de vorderingen toewijsbaar zijn. De feiten zijn als volgt: op de meeste commercieel uitgebrachte dvd’s staan de films zodanig versleuteld, dat zij alleen kunnen worden afgespeeld op dvd-spelers waarin de juiste sleutels en decryptie-algoritmes zijn ingebouwd. (...) Gedaagde verkocht software waarvan de maker blijkbaar langs andere weg beschikking had gekregen over de sleutels en daarom niet contractueel gebonden was om maatregelen te nemen die het maken van ontsleutelde digitale kopieën belemmeren. Met deze software konden films op een pc worden gedecrypteerd. Als de films eenmaal zijn ontcijferd, is het een koud kunstje om ze in ontsleutelde vorm op de computer vast te leggen.

De rechter oordeelt dat het aanbieden van de software onrechtmatig is op grond van art. 29a Aw. Maar hij gaat niet na of de betreffende beveiliging wel valt onder de definitie van ‘technische voorzieningen’ van art. 29a lid 1 Aw. Als dit niet het geval zou zijn, zou de bepaling niet van toepassing zijn. Het probleem is nu dat niet duidelijk is welke technische beveiligingssytemen eronder vallen. De wetstekst kan suggereren dat de bepaling iedere door de rechthebbende aangebrachte beveiliging beschermt. De toelichting bij de wet impliceert daarentegen dat alléén technische voorzieningen die een handeling verhinderen die als verveelvoudigen of openbaar maken kan worden gekwalificeerd, op bescherming kunnen rekenen.[3] De vraag is dan of de techniek waar het hier om gaat zo’n handeling belet. Lees de hele noot hier.

De Auteurswet gewijzigd: Artikel 29a Aw (bescherming van technische voorzieningen), K.J. Koelman, AMI 2005, p. 197-200: Bij wet van 18 augustus 2004, Stb. 2004, 410 (wetsvoorstel 28 482) is de Auteurswet op een aantal punten ingrijpend gewijzigd. Vanaf AMI 2005/2 wordt telkens één nieuw of gewijzigd wetsartikel onder de loep genomen. In deze aflevering staat artikel 29a Aw over de bescherming van technische voorzieningen centraal.

Omdat iedereen met een computer relatief goedkoop en gemakkelijk exacte kopieën kan maken, zou het auteursrecht wegspoelen door het ‘elektronisch vergiet’. Auteursrechthebbenden zouden daarom een steun in de rug verdienen en die kregen ze met de bescherming van technische voorzieningen. Dit zijn technieken waarmee wordt gecontroleerd wat een gebruiker met een werk kan doen – zo kan kopiëren technisch worden verhinderd. In de eerste Europese voorstellen werd slechts het maken of aanbieden van omzeilingsmiddelen voor dergelijke technieken verboden. Maar omdat de WIPO-verdragen voorschrijven dat de handeling van het omzeilen moet worden aangepakt, richt de aangenomen Auteursrechtrichtlijn, en dus ook onze Auteurswet, zich tevens daarop. De Auteurswet verklaart verwijtbaar omzeilen en het maken of aanbieden van omzeilingsmiddelen of diensten tot onrechtmatige daden. De artikelen 19 WNR en 5a Dw doen hetzelfde in de nabuur- en databankrechtelijke context. Lees het hele artikel hier.

Artikel Kamiel Koelman, gepubliceerd in AMI 2005, p. 191-196: Op naar de Euro-Buma(s): de Aanbeveling van de Europese Commissie over grensoverschrijdend collectief rechtenbeheer. In juli 2005 publiceerde de Europese Commissie een studie waarin zij haar plannen uiteenzet over de toekomst van het collectieve beheer van rechten voor online muziekgebruik.

De Europese Commissie wil het collectieve beheer van rechten voor online muziekgebruik flink op de schop nemen, maar beperkt zich vooralsnog tot de niet dwingende soft-law van een Aanbeveling. Het is moeilijk te voorspellen waartoe het zal leiden, indien alle aanbevelingen zouden worden gevolgd. Vooral (grote) muziekuitgevers en platenmaatschappijen zouden er waarschijnlijk van profiteren. Het is minder aannemelijk dat individuele auteurs en artiesten baat hebben bij de regels van de Aanbeveling, maar mogelijk is dit wel. Of online muziekgebruikers straks beter af zijn valt te betwijfelen. Lees gehele artikel hier.