Serie “Knokke Off” / ”High Tides” vormt geen inbreuk op het boek “Verzwijg Mij Niet”

Ond.Rb. Gent, afdeling Gent 13 november 2025, IEF 23136; IEFbe 4053; A/25/00860 (Piet Baete tegen Dingie). De ondernemingsrechtbank Gent, afdeling Gent, oordeelt over een stakingsvordering van misdaadauteur Piet Baete tegen productiehuis DINGIE, producent van de televisiereeks “Knokke Off” / “High Tides” (VRT/Netflix). Baete is auteur van de misdaadroman “Verzwijg mij niet” (2011) en voert aan dat de reeks een niet-toegelaten adaptatie vormt van zijn boek. Na een ingebrekestelling in februari 2025 dagvaardt hij DINGIE en vordert onder meer vaststelling van auteursrechtinbreuk, een verbod op verdere exploitatie, afgifte van exploitatie-informatie en schadevergoeding. DINGIE betwist de inbreuk, stelt dat de reeks als een eigen en onafhankelijk werk is ontwikkeld en geschreven, dat eventuele gelijkenissen louter toevallig zijn of voortvloeien uit het gebruik van algemene, niet-beschermde motieven, en vordert op haar beurt schadevergoeding wegens tergend en roekeloos geding en publicatie van het vonnis.

De rechtbank herneemt het uitgangspunt dat auteursrechtelijke bescherming enkel ziet op de originele, concrete uitdrukking van een werk (zoals specifieke verhaallijnen en uitgewerkte personages), niet op algemene ideeën, thema’s of een decor dat gemeengoed is. Voor het adaptatierecht geldt dat slechts sprake kan zijn van inbreuk indien de serie de kenmerkende “rode draad” van het boek overneemt en geen andere totaalindruk wekt. Na het boek te hebben gelezen en de reeks te hebben bekeken, besluit de rechtbank dat de verhaallijn en thematiek van boek en serie onvergelijkbaar zijn, dat de in de reeks voorkomende gewelddaden niet het hoofdthema vormen, en dat de enige gemeenschappelijke factor van betekenis het tot de verbeelding sprekende decor Knokke is, dat in beide werken soms karikaturaal wordt uitvergroot maar als zodanig tot het publieke domein behoort en niet kan worden gemonopoliseerd. De 73 door Baete aangehaalde gelijkenissen worden als “vérgezocht, detaillistisch en gekunsteld” beoordeeld, geven geen blijk van oorspronkelijkheid en beschrijven slechts een algemene context van menselijke zwakheden die in verhalende fictie veelvuldig voorkomt. De rechtbank besluit dat geen sprake is van een niet-toegelaten adaptatie, verklaart zowel de vorderingen van Baete als de tegenvorderingen van DINGIE ontvankelijk maar ongegrond, en legt elke partij haar eigen kosten op, met onder meer betaling van het rolrecht door Baete en een omslag van de rechtsplegingsvergoeding.

4.12 Uit deze bevindingen volgt dat de verhaallijn van boek en reeks onvergelijkbaar zijn, andere thema’s bespelen, terwijl de in de televisiereeks voorkomende gewelddaden, waarvan de rechtbank heeft kunnen kennis nemen, niet het hoofdthema zijn en slechts terzijde aan bod komen als één van de achterliggende schandalen.

De enige gemeenschappelijke factor van betekenis in boek en serie is gereduceerd tot het tot de verbeelding sprekende decor van Knokke die in beide ‘werken’ soms tot karikaturale proporties wordt uitvergroot, wellicht om de aandacht en nieuwsgierigheid van de lezer, respectievelijk kijker te prikkelen, te vatten en vast te houden.

Deze Knokse achtergrond waarop voortgeborduurd wordt, is gemeengoed en maakt deel uit van het algemeen publiek bekend domein en is niet te monopoliseren via enig intellectueel eigendomsrecht.

4.13 De vermeende gelijkenissen, 73 in getal, die eiser meent te onderkennen zijn vérgezocht, detaillistisch en gekunsteld, en geven geen blijk van oorspronkelijkheid, geven enkel de context weer waarin de gebeurtenissen zich afspelen, en alle menselijke zwakheden en ondeugden die hiermee gepaard gaan, zoals ontrouw, afgunst, verslaving, geweld, egotripperij, schijnheiligheid, elitair gedrag en misprijzen voor lagere komaf, etc..

Karaktertekeningen en personages die met zichzelf overhoop liggen en incoherent gedrag vertonen, waarop eiser een kenmerkende claim meent te kunnen leggen, komen in verhalende literatuur vaak voor en zijn handig om de auteur toe te laten verrassende en onvoorspelbare wendingen in zijn verhaal een geloofwaardige verklaring te geven op een manier waar de auteur mee wegkomt en het lezerspubliek pikt; het is allerminst een beproefde vondst die getuigt van een persoonlijke stempel.

De eventuele concrete parallellen die tussen boek en serie kunnen worden getrokken, zijn gespeend van elke oorspronkelijkheid en kunnen geen aanleiding geven tot claims van exclusiviteit.