Koninklijk leven
Rechtbank Amsterdam 20 februari 2008, HA ZA 07-2049, De Roy van Zuydewijn tegen Vrije Radio Omroep Nederland B.V. (Radio 538).
Portretrecht. Auteursrecht en persoonlijke levenssfeer. Materiële en immateriële schade door gebruik portret De Roy in advertentie.
Gedaagde, in de hoedanigheid van Radio 538, organiseert ieder jaar een evenement op Koninginnedag. De promotiecampagne voor dit evenement bestond in 2007 o.a. uit een prijsvraag die werd aangekondigd in een advertentie op de voorpagina van De Telegraaf. De advertentie besloeg ongeveer één tiende van de voorpagina en bestond uit een foto van De Roy die ongeschoren is en een vermoeide indruk maakt en min of meer verschrikt opkijkt naar de fotograaf. Onderaan de foto was met grote letters de tekst geplaatst: “Koninklijk leven” en direct daaronder: “voor even”. Weer daaronder stond: “dat win je bij RADIO 538. Luister tussen 23 en 27 april.”
De Roy eist € 50.000,- vanwege schending van artikel 21 Auteurswet en € 20.000,- aan immateriële schadevergoeding. Radio 538 betwist niet onrechtmatig te hebben gehandeld jegens De Roy en het geding betreft daarom alleen de schadevergoeding.
“4.2. Hierbij dient als uitgangspunt te gelden dat onbetwist vast staat dat De Roy een verzilverbare populariteit geniet. Dat wil zeggen dat hij zijn populariteit commercieel kan exploiteren en dat hij derhalve voor een advertentie als de onderhavige een geldelijke beloning had kunnen bedingen. Nu Radio 538 de advertentie heeft geplaatst zonder instemming van De Roy, dient de rechtbank de redelijkerwijs door De Roy te ontvangen geldelijke beloning voor een advertentie als de onderhavige te schatten.”
De rechtbank passeert de schatting van De Roy zelf, die is gebaseerd (onbewezen) bedragen die hij voor andere commerciële advertenties zou hebben ontvangen.
“4.4. De rechtbank is van oordeel dat De Roy voor het gebruik van zijn portret een beloning van EUR 20.000,= had kunnen bedingen. De rechtbank houdt hierbij rekening met de omstandigheid dat de advertentie korte tijd op de website van Radio 538 heeft gestaan en dat deze eenmalig is geplaatst in het landelijk dagblad De Telegraaf, welke krant een grote oplage kent en zowel in het binnen- als buitenland wordt verkocht. Eveneens houdt de rechtbank rekening met de omstandigheid dat de advertentie is geplaatst op de voorpagina van De Telegraaf en dat de omvang van de advertentie al met zich brengt dat de aandacht op de foto van De Roy wordt gevestigd. Voorts neemt de rechtbank hierbij de nadelige wijze waarop De Roy is geportretteerd in aanmerking, waarbij aannemelijk is dat De Roy indien het tot onderhandelen met Radio 538 was gekomen daarvoor een hoge vergoeding had kunnen bedingen. Voor zover Radio 538 heeft betoogd dat zij met een dergelijk hoog bedrag nooit zou hebben ingestemd, heeft te gelden dat dit voor haar rekening en risico komt, nu Radio 538 er voor heeft gekozen de advertentie te plaatsen zonder toestemming van De Roy hiervoor te vragen, en aldus zelf de onderhandelingsfase heeft overgeslagen.”
Ten aanzien van de gevorderde immateriële schadevergoeding acht de rechtbank het onvoldoende aannemelijk dat Radio 538 met de advertentie heeft beoogd De Roy nadeel toe te brengen zoals dat is bedoeld in artikel 6:106 lid 1, sub a BW. Wel aannemelijk acht de rechtbank het dat de advertentie een aantasting van van de persoonlijke levenssfeer van De Roy als bedoeld in artikel 6:106 lid 1, sub b BW.
“4.5. Ten aanzien van de gevorderde immateriële schadevergoeding geldt het volgende. Radio 538 voert ten onrechte aan dat De Roy naast de materiële schadevergoeding zoals hiervoor overwogen, geen immateriële schadevergoeding zou toekomen. De vergoeding van de materiële schade ziet op de omstandigheid dat Radio 538 het portret van De Roy zonder diens toestemming voor commerciële doeleinden heeft gebruikt, terwijl De Roy beschikt over een verzilverbare populariteit waardoor het onthouden van zijn toestemming ervoor heeft gezorgd dat De Roy inkomsten is misgelopen die hij anders had kunnen bedingen. Daarnaast heeft De Roy recht op immateriële schadevergoeding, nu de geplaatste advertentie inbreuk maakt op het recht op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer. De Roy heeft terecht aangevoerd dat de wijze waarop hij is afgebeeld in combinatie met de woorden “Koninklijk leven” en “voor even” suggestief is en zijn persoonlijke levenssfeer schaadt. Voor dit alles acht de rechtbank een vergoeding van EUR 4.000,= in overeenstemming met de wettelijke maatstaven.
4.6. Voorts heeft met betrekking tot de gevorderde immateriële schadevergoeding te gelden dat voor zover De Roy heeft beoogd met zijn vordering schadevergoeding als bedoeld in artikel 6:106 lid 1, sub a, van het Burgerlijk Wetboek (BW) te vorderen, welk artikel bepaalt dat schadevergoeding verschuldigd is indien de aansprakelijke persoon het oogmerk had zodanig nadeel toe te brengen, dit niet op gaat. De rechtbank acht onvoldoende aannemelijk dat Radio 538 met de advertentie heeft beoogd De Roy nadeel toe te brengen als bedoeld in voornoemd artikel. Wel acht de rechtbank aannemelijk dat de advertentie, zoals Radio 538 stelt, als grap bedoeld is en met een knipoog refereert aan het verbroken huwelijk van De Roy met Prinses Margarita, waarbij de rechtbank maar in het midden laat of de grap geslaagd is. Dit vormt echter een aantasting van de persoonlijke levenssfeer van De Roy als bedoeld in artikel 6:106 lid 1, sub b, BW.”
Lees het vonnis hier.
