Octrooirecht
Creative Commons richt zich ook op octrooien. Creative Commons, de groep die een alternatief formuleerde voor het (digitale) auteursrecht, breidt de activiteiten uit naar octrooien en wetenschappelijke publicaties. Het heeft hiervoor een nieuw onderdeel opgericht onder de naam Science Commons.
Creative Commons ging in 2001 van start met steun van de Amerikaanse non-profitorganisatie Center for the Public Domain. De organisatie stelt zich ten doel om het auteursrecht te versoepelen zodat muziek, films en games door internetters met elkaar gedeeld kunnen worden, maar er tegelijkertijd wel een bepaalde vergoeding aan de makers wordt uitgekeerd.
De leiding bij Creative Commons is in handen van onder meer Lawrence Lessig, professor bij MIT, documentairemaker Davis Guggenheim, de Japanse ondernemer Joi Ito en experts op het gebied van auteursrechten, waaronder James Boye. Inmiddels zijn er in diverse landen lokale afdelingen opgezet van Creative Commons, waaronder ook in Nederland. Diverse artiesten steunen Creative Commons, zo gaven David Byrne en Bebel Gilberto onlangs een benefietconcert voor de organisatie.
Een van de eerste stappen van Creative Commons was het beschikbaar maken van een softwareprogramma (internetgebaseerd) waarmee mensen hun werk kunnen toevertrouwen aan het publieke domein. Voor wie toch wat zeggenschap wil over zijn creaties is het met de software ook mogelijk om het werk alleen onder bepaalde voorwaarden gratis verder te laten verspreiden.
Creative Commons kwam op tijdens de felle strijd van platenmaatschappijen tegen piraterij op internet. Momenteel staat het auteursrecht op vindingen (octrooien) zwaar ter discussie, met name door octrooien op technische vindingen. In oktober demonstreerde een groep softwareontwikkelaars zelfs tijdens een EU-bijeenkomst in Amsterdam waar gesproken werd over de nieuwe regels voor octrooien in Europa. Deze regels bieden meer bescherming voor octrooien. Volgens tegenstanders belemmeren deze regels daarmee de ontwikkeling van software, voorstanders wijzen erop dat de inkomsten uit octrooien juist blijven zorgen voor innovatie.
Per 1 januari start Creative Commons met het onderdeel Science Commons, dat zich zal richten op octrooien en wetenschappelijke publicaties. Ook de verspreiding van wetenschappelijke kennis wordt volgens critici belemmerd door auteursrecht. Op dat gebied zijn al andere initiatieven gestart, zoals de Public Library of Science dat op meerdere wetenschappelijke gebieden al tijdschriften gratis via de website beschikbaar heeft gesteld. Creative Commons zegt dat er al langer een wens was om zich ook te richten op wetenschap. “(…) al langere tijd bestond het idee dat de aanpak van Creative Commons wellicht meer een ‘killer app’ is binnen de wetenschap dan binnen cultuur.” Welke producten Creative Commons beschikbaar gaat stellen is nog onduidelijk, het zegt nog te bekijken of het bestaande aanbod geschikt is voor wetenschappers.
Emerce 13 november 2004
