Handelsnaamrecht  

Rechtbank ‘s-Gravenhage, 24 januari 2006, KG ZA 05-1308. Patricia Van Walstijn tegen Anne Hering. Recht toe recht aan-vonnis na ruzie tussen handelspartners.

Eiseres Van Walstijn houdt zich bezig met Qi Gong, een Chinese bewegingsleer. Zij doet dit sinds 1998 in Nederland onder de naam CHI NENG. In dat verband geeft Van Walstijn les en organiseert zij workshops en seminars. Verder vervaardigt en produceert zij materiaal met betrekking tot de leer. Van Walstijn heeft het teken CHI NENG als woordmerk gedeponeerd.

In 2000 is Van Walstijn in contact gekomen met gedaagde Hering, die vervolgens in China opleidingen heeft gevolgd waarna zij door de Master in China werd gecertificeerd om lessen en opleiding te gaan geven. In overleg met Van Walstijn is Hering in Duitsland activiteiten op het gebied van de bewegingsleer gaan ondernemen, en wel onder de naam CHI NENG, waartoe zij in het handelsregister haar eenmanszaak “Chi Neng Institute Deutschland” heeft ingeschreven. De samenwerking tussen partijen is in augustus 2005, na discussie omtrent (verder) te maken afspraken, tot een einde gekomen.

Sector kanton Rechtbank Maastricht, 20 januari 2006, LJN: AV0010. EBM Event Staffing B.V. tegen Events Consultancy Maastricht V.O.F., mede h.o.d.n. ECM Security en ECM Event Supply. Verzoek tot wijziging handelsnaam. De kantonrechter is ten aanzien van het merkenrecht niet bevoegd, geeft wel een aantal suggesties voor een nieuwe handelsnaam.

EBM heeft ingevolge artikel 6 Hnw de kantonrechter verzocht een wijziging aan te brengen in verweerders handelsnamen met de letters ECM. Partijen zijn sedert september 2003 op exact dezelfde markt - zowel territoriaal als inhoudelijk - actief. Zij bieden beiden particuliere beveiliging en facilitaire voorzieningen voor evenementen aan; ECM heeft inmiddels een vergunning in de zin van de WPBR en is gelijk EBM beveiligingswerkzaamheden gaan uitvoeren. Partijen worden door het publiek, mede gelet op de voormalige samenwerking tussen partijen, alsmede gelet op hun grotendeels gelijkluidende handelsnamen, herhaaldelijk ten onrechte aan elkaar gelinkt dan wel per abuis voor de andere partij aangezien. ECM heeft volgens EBM bewust meegewerkt aan de ontstane naamsverwarring bij het publiek.

Gerechtshof Arnhem, 13 december 2005, LJN: AU9155. Palladio Groep B.V tegen Palladio Grafisch & Logistiek Management B.V. Eenvoudig handelsnaamgeschil.

De vraag die partijen verdeeld houdt, is of Palladio erop aanspraak kan maken dat PGLM de aanduiding “Palladio” uit haar handelsnaam verwijdert. Met haar grieven bestrijdt Palladio het oordeel van de voorzieningenrechter dat zij op die verwijdering geen aanspraak kan maken, omdat, kort weergegeven, tussen de ondernemingen van partijen, gelet op hun aard en plaats van vestiging, geen gevaar voor verwarring te duchten is. Hof is het eens met de voorzieningenrechter.

Hof Den Bosch, 7 november 2005, gepubliceerd op rechtspraak.nl op 24 november 2005, LJN AU6784, Auto-campingsport Deurne B.V. tegen E. (geanonimiseerd) Auto/ Camping/ Sport v.o.f. Handelsnaamrecht.

Een handelsnaamgeschil tussen twee ondernemingen die handelen in auto-onderdelen/ camping-benodigdheden en sportartikelen (en dat alles, volgens het Hof "in de ruimste zin"). Het hoofdbestanddeel van beide handelsnamen bestaat uit de woorden "auto camping sport" en wel op exact die volgorde. De ondernemingen (winkels) zijn 800 meter van elkaar verwijderd.

Gedaagde beweert dat toevoeging van de woorden "auto camping sport" (voor of achter de naam van de ondernemer of de naam van de plaats waar de onderneming gevestigd is) de handelswaar aanduidt en vergelijkbaar is met de toevoeging van de woorden "bakker" of "slager" in een handelsnaam.

Rechtbank Haarlem, 29 november 2005, rolnr. HA ZA 05-536, LJN: AU7042 Aviation Technics B.V. tegen Technical Service 767 B.V. De handelsnaam Aviation Technics voor vliegtuig-onderhoudsbedrijven is niet beschrijvend.

Aviation Technics drijft sinds 21 augustus 1984 een onderneming onder die handelsnaam voor kort gezegd vliegtuigonderhoudsbedrijven. Op grond van deze handelsnaam komt zij met succes in kort geding op tegen Technical Service. Dit bedrijf voert sinds 1 april 2005 de handelsnaam Stella Aviation Technics voor haar onderneming met de bedrijfsomschrijving: onderhoud, reparatie en wijziging van luchtvaartuigen en de training van luchtvaartpersoneel, evenals de groothandel in onderdelen van luchtvaartuigen.

De voorzieningrechter vindt de handelsnaam niet beschrijvend. “Voorop gesteld dient te worden dat zuiver beschrijvende elementen in een naam niet door middel van handelsnamen mogen worden gemonopoliseerd. Hoewel de woorden ‘aviation’ en ‘technics’ in het Nederlands vertaald, ‘luchtvaart’ en ‘techniek’, op zichzelf beschrijvend zijn, is uit de overgelegde producties onvoldoende aannemelijk geworden dat de aanduiding ‘aviation technics’ voor vliegtuigonderhoudsbedrijven is ingeburgerd als gebruikelijke aanduiding die geen onderscheidend vermogen meer bezit voor het in aanmerking komend publiek. Het gebruik van de Engelse taal in de luchtvaartbranche brengt nog niet met zich mee dat de woorden ‘aviation technics’ als aanduiding van de soort activiteiten die een onderneming uitvoert tot een algemeen gangbare woordcombinatie is geworden, die ook door andere ondernemingen in hun handelsnaam mag worden opgenomen.”

Nog even een paar extra documenten, inclusief de begeleidende briefjes, m.b.t de implementatiewetgeving Handhavingsrichtlijn (zie twee berichten hieronder), via de website van Justitie: 

- "Hoi Nicole,  Hierbij, zoals afgesproken, het commentaar van mevrouw Fasseur op het wetsvoorstel IE. Groeten Dorien" (hier)

- "Nicole, Dank voor je reactie. Inmiddels kreeg ik van een lid van de Adviescommissie nog nadere opmerkingen over het voorstel. De Adviescommissie als geheel heeft er niet meer naar kunnen kijken, maar er lijken ook geen bezwaren tegen te bestaan. Daarom neem ik - gezien de tijdsdruk - de vrijheid om dit je op deze wijze informeel toe te sturen. Met vriendelijke groet, Adrienne Hoevers, Nederlandse Orde van Advocaten (hier)

- Nader rapport, Ministerie van Justitie (hier)
- Advies Raad van State, Ministerie van Justitie (hier)
- Advies Raad voor de Rechtspraak, Ministerie van Justitie (hier)
- Advies van Adviescommissie Intellectuele eigendom NOvA o.l.v. Mr W.A. Hoyng (hier)

Op donderdag 24 november jl. is het wetsvoorstel tot implementatie van de Europese richtlijn m.b.t. de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten naar de Tweede Kamer gestuurd. Naar dit wetsvoorstel werd reikhalzend uitgezien omdat de betreffende richtlijn betrekkelijk veel ruimte laat aan de nationale wetgevers.

Brengt het wetsvoorstel interessant nieuws? Ja.

De belangrijkste en interessantste wijzigingen zijn:

a) Er komen uitgebreidere mogelijkheden voor het leggen van bewijsbeslag (art 1019 a-d Rv).
b) Er komt een Einstweilige Verfügung: (een verbod in) kort geding zonder dat de gedaagde wordt gehoord (art. 1019e) (maar dan moet er wel sprake zijn van dreigende onherstelbare schade).
c) Er komt een verruimde mogelijkheid voor veroordeling in proceskosten in IE-zaken (art. 1019h)

Daarnaast wordt het noemen van de voorman en het verschaffen van andere informatie over het distributie-kanaal gecodificeerd (art. 1019f). verder worden er in de Auteurswet, de WNR en Databankenwet enkele wijzigingen ingevoerd ter zake van (kort gezegd) ‘vermoeden van makerschap’ en ten aanzien van beslagmogelijkheden. In Landbouwkwaliteitswet (!?) worden enkele procedures inzake geografische benamingen vastgelegd.

“Uitkristalliseren en naar bevind van zaken handelen”

Het meest fascinerend is op het eerste gezicht het voorgestelde art. 1019h Rv dat ruimere proceskostenveroordelingen in IE-zaken mogelijk maakt. Dit kan heel interessant worden, maar is volledig afhankelijk van hoe de rechterlijke macht dit gaat invullen. In de MvT staat te lezen dat één en ander zich opnieuw moet uitkristalliseren en dat de rechter “naar bevind van zaken [moet] handelen”. Let op: ook eisers/rechthebbenden kunnen in ruimere proceskosten worden veroordeeld.

Artikel 1019h Rv luidt als volgt:

“Voor zover nodig in afwijking van de tweede paragraaf van de twaalfde afdeling van de tweede titel van het eerste Boek en in afwijking van artikel 843a, eerste lid, wordt de in het ongelijk gestelde partij desgevorderd veroordeeld in redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet”.

Memorie van Toelichting:

Artikel 14 van de richtlijn verplicht tot een ruime proceskostenveroordeling van de verliezende partij. In het Nederlandse civiele procesrecht wordt thans uitgegaan van forfaitaire kostenveroordeling, gebaseerd op vaste tarieven (artikel 239 Rv en de Wet tarieven in burgerlijke zaken). Daarnaast voorziet artikel 6:96 BW in schadevergoeding voor de redelijke kosten tot verkrijging van voldoening buiten rechte.

De proceskostenveroordeling zal zich onder het nieuwe regime in intellectuele-eigendomsinbreukzaken opnieuw moeten uitkristalliseren. De rechter zal moeten komen tot een veroordeling in evenredige kosten, te toetsen aan de redelijkheid en billijkheid. Deze billijkheid zal bijvoorbeeld meespelen bij de proceskostenveroordeling van een inbreukmaker te goeder trouw. Beperking van de proceskostenveroordeling tot hetgeen onder het huidige recht gebruikelijk is, ligt dan meer voor de hand dan een volledige kostenveroordeling.

Deze laatste ligt vooral in de rede wanneer het gaat om grootschalige namaak of piraterij. Voor de inbreuken die daartussen liggen, zal de rechter naar verwachting naar bevind van zaken handelen en beoordelen wat redelijke en evenredige kosten zijn die door de verliezende partij dienen te worden gedragen. Door de formulering van de aanhef van het artikel - voor zover nodig in afwijking van de artikelen 237 e.v. - wordt aangegeven dat in situaties waarin de forfaitaire kostenveroordeling meer op zou leveren dan de werkelijk gemaakte kosten, de forfaitaire kostenveroordeling voorgaat.

Prof. mr Dirk J.G. Visser

Voorstel van wet

Memorie van Toelichting

Gerechtshof Amsterdam, 15 september 2005, LJN: AU6843. Technos B.V tegen [X], handelend onder de naam [X] Telecom. Databankenrecht.

“Immers, al aangenomen dat Technos een databankrecht heeft verkregen met betrekking tot het bestand van de gegevens van de door haar aangebrachte klanten, voordat zij die gegevens aan ICC doorgaf, en zelfs dat zij dit recht behield met betrekking tot het gegevensbestand dat zij bewaarde nadat zij de klanten bij ICC had aangebracht, Technos maakt niet duidelijk hoe dit recht zich nog zou kunnen uitstrekken over het geheel van de van Technos afkomstige gegevens die in het klantenbestand van ICC waren opgenomen. Zelfs als het geheel van de van Technos afkomstige gegevens als aparte databank binnen het klantenbestand van ICC zou kunnen worden onderscheiden, valt nog niet in te zien hoe Technos ten aanzien van die aparte databank als gerechtigde zou kunnen gelden. Technos stelt geen feiten die aanleiding geven tot de gevolgtrekking dat zij als gerechtigde met betrekking tot een zodanige aparte databank kan worden aangemerkt. Ten slotte is er, bij gebreke van toereikende feitelijke stelling, ook geen aanleiding om aan te nemen dat Technos mede-databankgerechtigde, laat staan algeheel databankgerechtigde, is geworden met betrekking tot het gehele klantenbestand van ICC.” Lees arrest hier.

Rechtbank Haarlem, 24 november 2005, LJN: AU6845. KPN Telecom B.V tegen Pretium Telecom B.V. Misleidende vergelijkende reclame door Pretium.

"Bij vonnis van de Voorzieningenrechter van de Rechtbank te Haarlem d.d. 25 november 2005 zijn wij veroordeeld om u langs deze weg op de hoogte te stellen van het navolgende.

Op vordering van KPN is ons met onmiddellijke ingang verboden om nog langer mede te delen of te suggereren dat u bij Pretium altijd tegen de laagste kosten belt. Dit soort uitingen is misleidend. In werkelijkheid hangt het namelijk in belangrijke mate af van het belgedrag van individuele consumenten of zij bij de ene of bij de andere aanbieder goedkoper uit zijn.

Ook mogen wij niet langer met de Pretium Garantie Voice de suggestie wekken dat Pretium altijd de goedkoopste zou zijn. Dit onder meer omdat wij ten onrechte stelden dat wij u dubbel het verschil zouden uitbetalen wanneer u bij een andere aanbieder lagere telefoonkosten per maand zou hebben gehad, terwijl wij in werkelijkheid in die vergelijking de voordeelregelingen van andere aanbieders, zoals VoordeelNummers en BelPlus van KPN, buiten beschouwing lieten. De rechter heeft geoordeeld dat wij u hiermee hebben misleid.

Pretium Telecom B.V."

Vordering van Pretium tot schorsing van de executie van een eerder vonnis, waarbij het haar werd verboden mededelingen te doen die een absolute prioriteitsclaim inzake kosten inhouden, wordt afgewezen omdat is vastgesteld dat Pretium in strijd met dat eerdere vonnis heeft gehandeld.  Lees vonnis hier.

Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 7 november 2005,  LJN: AU6784. Auto-campingsport deurne B.V. tegen E. Auto/camping/sport v.o.f.

4.3.4. De drie woorden op zichzelf genomen hebben geen specifieke betekenis. Zo kan bij 'auto' gedacht worden aan autoaccessoires, maar ook aan autohandel, speelgoed, verhuur enz. Bij camping zal de eerste gedachte gaan naar een plaats waar gekampeerd kan worden. Bij sport aan een plaats waar gesport kan worden. In alle drie de gevallen zal een winkel zich bedienen van een handelsnaam waarin het woord auto of camping of sport staat in combinatie met het woord artikelen of materialen of iets dergelijks, zoals automaterialen, campingartikelen of sportkleding enz. Zonder deze nadere aanduiding en dan drie woorden tegelijk en dat in een bepaalde volgorde is, zoals ook blijkt uit het handelsregister zodanig uniek dat het gebruik door twee vrijwel naast elkaar gelegen ondernemingen tot verwarring bij het publiek aanleiding kan en zal geven.

4.3.5. Aan vorenstaand geconstateerd verwarringsgevaar kan niet afdoen dat de hier bedoelde (drie) onderdelen van de naam elk voor zich weinig onderscheidend zijn en op zichzelf genomen niet tot zodanige verwarring kunnen leiden, in samenhang met de overige woorden van de handelsnaam, dat in die gevallen anders geoordeeld moet worden.

4.3.6. Van een monopoliseren, dat wil zeggen van een gebruik dat een andere onderneming ongerechtvaardigd belemmerd in het vinden en kunnen gebruiken van een handelsnaam die bij haar activiteiten past, is geen sprake, getuige het feit dat er in Nederland tal van winkels zijn die dezelfde activiteiten ontplooien maar zich niet van hier bedoelde combinatie bedienen.

4.4. De conclusie is dan dat de grieven in het principaal appel slagen en dat [Y.] een handelsnaam voert die in strijd komt met het verbod van artikel 5 Hnw.

4.4.1. [X.] verzoekt [Y.] te bevelen haar handelsnaam zodanig te wijzigen dat daarin niet meer voorkomt het woord/ de woorden 'auto', 'camping', of 'sport' noch woorden/letterverbindingen die daarmee in hoofdzaak overeenstemmen. Dit verzoek gaat te ver. [Y.] kan niet worden verboden om tenminste één van de drie gewraakte woorden in haar naam te voeren, zeker niet in combinatie met andere woorden, zoals de woorden automaterialen, campingartikelen, sportkleding enz. In het verbod ligt de verplichting besloten voor [Y.] om haar handelsnaam te wijzigen.

4.4.2. Het is niet aan het hof om reeds thans specifiek vast te stellen welke nieuwe handelsnaam verboden of toelaatbaar zal zijn. Het is aan [Y.] om eerst zelf een nieuwe naam aan te nemen. Het hof kan hier wel aan toevoegen dat een naam waarin een andere volgorde van de drie gewraakte woorden wordt gebruikt (bijvoorbeeld camping/sport/auto), niet toelaatbaar zal zijn. Dit zal in het algemeen ook het geval kunnen zijn bij het gebruik van twee van de drie woorden met of zonder verdere toevoegingen (bijvoorbeeld camping/sport of '[Y.] automaterialen en sportartikelen'). Daarbij komt dat de gevorderde dwangsom alleen toewijsbaar is ten aanzien van eenduidig bepaalbare handelsnamen. Lees arrest hier.

Rechtbank Breda,  17 november 2005, KG ZA 05-539.  Dhr. A. Moonen / Le Tour Direct B.V. tegen  Dhr. J. Mauritz. Partijen beroepen zich ieder op de rechten op de domeinnamen met de handelsnaam Le Tour Direct. Samen fietsen, samen zakendoen en samen procederen.

Eiser Moonen heeft diverse malen meegedaan aan de Race Across America (RAAM), een wielertocht waarbij een afstand van 5000 kilometer in één keer non-stop wordt afgelegd.Eind augustus/begin september 2002 hebben Moonen en Mauritz gesproken over het organiseren van een non-stop wielerevenement in Europa onder de naam Le Tour Direct. Goede afspraken over ie-rechten worden niet gemaakt, althans niet op papier gezet. En dan gaat het mis.

Triade Lelystad houdt zich sinds 1998 bezig met het bieden van zorg en ondersteuning aan mensen met een handicap, ontwikkelingsachterstand, niet-aangeboren hersenletsel en andere zorgvragen. Zij maakt bezwaar tegen het gebruik van de naam Triade door de in 2004 opgerichte Woonzorgwelzijnwinkel Zeist. Triade Zeist is een onafhankelijk informatie- en adviesloket voor woningzoekenden, ouderen, gehandicapten en chronisch zieken die in Zeist wonen of gaan wonen.

Wie een beschikking verwacht waarin uitgebreid het geografische bereik en overlap daarvan van beide organisaties wordt vergeleken, komt bedrogen uit. De rechter oordeelt namelijk dat een beroep van Triade Lelystad op art. 5 Hnw niet slaagt omdat Triade Zeist niet aangemerkt kan worden als een onderneming in de zin van de Handelsnaamwet: